روز نوروز ایرانی

منظور از روایات نوروز که به آن اشاره شد و به دلیل ضعف آنها عده ای قائل شده اند از باب رجاء و برخی دیگر از باب استحباب می توان به آن عمل کرد روایات ذیل است که فعلا در صدد بررسی آنها نیستیم و فقط آنها را ذکر می کنیم:

وسائل الشیعة؛ ج‌3، ص: 335(حرعاملی:1104)

مُحَمَّدُ بْنُ الحَسَنِ فِی الْمِصْبَاحِ عَنِ الْمُعَلَّى بْنِ خُنَیسٍ عَنِ الصَّادِقِ ع فِی یَوْمِ النَّیْرُوزِ قَالَ إِذَا کَانَ یَوْمُ النَّیْرُوزِ- فَاغتَسِلْ وَ البَسْ أَنظَفَ ثِیَابِکَ الحَدِیثَ:

امام صادق علیه السلام: هرگاه نوروز شد، غسل کن و پاکیزه‏ ترین لباس‏هایت را بپوش.

دعای تحویل سال؛ نوروز ایرانی

دعای تحویل سال در نوروز را معصومان ع توصیه نفرموده اند و صرفا یک دعای ابتکاری است که غیرمعصوم نوشته و توصیه کرده است. خواندنش خوب است مثل هر دعای دیگری که بهانه ای برای راز و نیاز با خداست. برای دعا خواندن واجب نیست که فقط دعاهای معصومان(ع) خوانده شود.

قدیمی ترین منبع مشهوری که این دعا را نقل کرده "زاد المعاد" علامه مجلسی (متوفای1110) است. نویسنده این کتاب اعتراف دارد که این دعا در کتابهای غیرمشهور آمده است. وی این دعا را به عنوان «توصیه معصوم» نقل نکرده است. 

منبع:  ترجمه عربیِ زاد المعاد - مفتاح الجنان، ص328:

وَ رَوَوْا فِی غَیْرِ الْکُتُبِ المَشْهُورَةِ قِرَاءَةَ الدُّعَاءِ التَّالِی عِندَ تَحْوِیلِ السَّنَةِ کَثِیراً، وَ قَالَ بَعْضُهُمْ بِقِرَاءَتِهِ 360 مَرَّةً:

یَا مُحَوِّلَ الحَوْلِ وَ الْأَحوَالِ حَوِّلْ حَالَنَا إِلَى أَحسَنِ الحَالِ.

وَ بِرِوَایَةٍ أُخرَى:

یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْأَبصَارِ یَا مُدَبِّرَ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ یَا مُحَوِّلَ الحَوْلِ وَ الْأَحوَالِ حَوِّلْ حَالَنَا إِلَى أَحسَنِ الحَالِ. 

https://t.me/shenakhtehadis

عید نوروز و نظر برخی مراجع

امام خمینی: در اعیادی که اسلام به ما عنایت فرموده است، در همۀ آن اعیاد آنچه که انسان  ملاحظه می‌کند همه‌اش مسئلۀ ذکر و دعاست، نماز است، روزه است، ذکر است، دعاست. و در این عید هم که عید ملی است و اسلامی نیست لکن اسلام هم مخالفتی با آن ندارد باز می‌بینیم که در روایتی که وارد شده، از آداب امروز روزه گرفتن است؛ از آداب امروز دعا کردن است؛ نماز خواندن است؛ و این به ما می‌فهماند اگر ملتی بخواهد به راه راست برود و بخواهد استقلال خودش را، آزادی خودش را بخواهد حفظ کند باید در عیدش و غیر عیدش تذکر داشته باشد؛ ذکر خدا بکند، یاد خدا باشد، برای خدا باشد.(صحیفه امام)

ﻭﻟﺎﺩﺕ ﺑﺎ ﺳﻌﺎﺩﺕ ﺣﻀﺮﺕ ﻓﺎﻃﻤﻪ علیها السلام؛ ۲۰ جمادی الثانی

ﺷﻴﺦ ﻃﻮﺳﻰ ﺩﺭ (ﻣﺼﺒﺎﺡ) ﻭ ﺍﻛﺜﺮ ﻋﻠﻤﺎ ﺫﻛﺮ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻭﻟﺎﺩﺕ ﺁﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﻣﺎﻩ ﺟُﻤﺎﺩﻯ ﺍﻟﺎﺧﺮﻩ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﺟﻤﻌﻪ ﺳﺎﻝ ﺩﻭّﻡ ﺍﺯ ﺑﻌﺜﺖ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﻌﻀﻰ ﺳﺎﻝ ﭘﻨﺠﻢ ﺍﺯ ﺑﻌﺜﺖ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﻭﻋﻠﺎﻣﻪ ﻣﺠﻠﺴﻰ ﺭﺣﻤﻪ ﺍﻟﻠّﻪ ﺩﺭ (ﺣﻴﺎﺓ ﺍﻟﻘﻠﻮﺏ) ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺻﺎﺣﺐ (ﻋُﺪَﺩْ) ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻝ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺑﻌﺜﺖ ﺣﻀﺮﺕ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﭘﻨﺎﻩ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠّﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﻭ ﺳﻠّﻢ ﺣﻀﺮﺕ ﻓﺎﻃﻤﻪ ﻋﻠﻴﻬﺎﺍﻟﺴّﻠﺎﻡ ﺍﺯ ﺧﺪﻳﺠﻪ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ.

ﻭ ﻛﻴﻔﻴّﺖ ﺣﻤﻞ ﺧﺪﻳﺠﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﭼﻨﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺭﻭﺯﻯ ﺣﻀﺮﺕ ﺭﺳﻮﻝ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠّﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﻭ ﺳﻠّﻢ ﺩﺭ ﺍﺑﻄﺢ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﺑﺎ ﺍﻣﻴﺮﺍﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴّﻠﺎﻡ ﻭ ﻋﻤﺎﺭ ﺑﻦ ﻳﺎﺳﺮ ﻭ ﻣﻨﺬﺭ ﺑﻦ ﺿﺤﻀﺎﺡ ﻭ ﺣﻤﺰﻩ ﻭ ﻋﺒﺎﺱ ﻭ ... ، ﻧﺎﮔﺎﻩ ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ ﻧﺎﺯﻝ ﺷﺪ ﺑﺎ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﺻﻠﻰ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺑﺎﻟﻬﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﮔﺸﻮﺩ ﺗﺎ ﻣﺸﺮﻕ ﻭ ﻣﻐﺮﺏ ﺭﺍ ﭘﺮ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻧﺪﺍ ﻛﺮﺩ ﺁﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺍﻯ ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠّﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﻭ ﺳﻠّﻢ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻋﻠﻰ ﺍﻋﻠﺎ ﺗﺮﺍ ﺳﻠﺎﻡ ﻣﻰ ﺭﺳﺎﻧﺪ ﻭ ﺍﻣﺮ ﻣﻰ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﭼﻬﻞ ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺭﻭﺯ ﺍﺯ ﺧﺪﻳﺠﻪ ﺩﻭﺭﻯ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻛﻨﻰ...

منتهی الآمال شیخ عباس قمی

اسم فاطمه و رعایت نکاتی در مورد او

الکافی (ط - الإسلامیة)؛ ج‌6، ص: 48

- عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ جُمْهُورٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ فَضَالَةَ بْنِ أَیُّوبَ عَنِ السَّکُونِیِّ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع وَ أَنَا مَغْمُومٌ مَکْرُوبٌ فَقَالَ لِی یَا سَکُونِیُّ مِمَّا غَمُّکَ قُلْتُ وُلِدَتْ لِی ابنَةٌ فَقَالَ یَا سَکُونِیُّ عَلَى الْأَرْضِ ثِقْلُهَا وَ عَلَى اللَّهِ رِزْقُهَا تَعِیشُ فِی غَیْرِ أَجَلِکَ وَ تَأْکُلُ مِنْ غَیْرِ رِزْقِکَ فَسَرَّى وَ اللَّهِ عَنِّی فَقَالَ لِی مَا سَمَّیتَهَا قُلْتُ فَاطِمَةَ قَالَ آهِ آهِ ثُمَّ وَضَعَ یَدَهُ عَلَى جَبهَتِهِ فَقَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص حَقُّ الوَلَدِ عَلَى وَالِدِهِ إِذَا کَانَ ذَکَراً أَنْ یَستَفْرِهَ أُمَّهُ وَ یَستَحْسِنَ اسمَهُ وَ یُعَلِّمَهُ کِتَابَ اللَّهِ وَ یُطَهِّرَهُ وَ یُعَلِّمَهُ السِّبَاحَةَ وَ إِذَا کَانَتْ أُنثَى أَنْ یَستَفْرِهَ أُمَّهَا وَ یَستَحْسِنَ اسمَهَا وَ یُعَلِّمَهَا سُورَةَ النُّورِ وَ لَا یُعَلِّمَهَا سُورَةَ یُوسُفَ وَ لَا یُنْزِلَهَا الْغُرَفَ وَ یُعَجِّلَ سَرَاحَهَا إِلَى بَیْتِ زَوْجِهَا أَمَّا إِذَا سَمَّیتَهَا فَاطِمَةَ فَلَا تَسُبَّهَا وَ لَا تَلعَنهَا وَ لَا تَضْرِبهَا.

سَکونی می گوید: غمگین و ناراحت بر امام صادق علیه السلام وارد شدم. حضرت فرمود: ای سَکونی! چرا غمگینی؟ گفتم: برایم دختری متولد شده است. حضرت فرمود: ای سَکونی! سنگینی اش بر زمین و روزی اش با خداست، عمرش جدای از تو است و روزی اش با دیگری است(از عمر و روزی تو کم نمی شود). در پی این سخن به خدا قسم غم و اندوهم برطرف شد. سپس به من فرمود اسمش را چه گذاشته ای؟ گفتم: فاطمه. فرمود: آه آه، سپس دستش را بر پیشانی گذاشت و عرض کرد: رسول خدا فرمودند: حق فرزند بر پدر این است که اگر پسر بود، مادرش را تکریم کند و اسم خوب برایش بگذارد و کتاب خدا(قرآن) را به او یاد دهد و او را پاکیزه کند[ = ختنه] و شنا به وی یاد دهد و اگر دختر بود مادرش را گرامی بدارد و اسم خوب برایش بگذارد و سوره نور به او یاد دهد و سوره یوسف به او یاد ندهد و او را در غرفه ها قرار ندهد[تا نامحرم او را نبیند] و زود شوهرش دهد.

 اما حالا که او را فاطمه نامیده ای دشنامش نده و لعنش نکن و کتکش نزن.

راغب در مفردات: الکَرْبُ: الغمّ الشّدید. قال تعالى: فَنَجَّیْناهُ وَ أَهْلَهُ مِنَ الْکرْبِ الْعظِیمِ(الأنبیاء/ 76).

اندکی از حضرت ام البنین به مناسبت وفاتشان؛ 13 جمادی الثانی

السلام علیک یا زوجة ولی الله، یا أم العباس

نامش فاطمه و کنیه اش امُّ البنین(مادر پسران) است. پدرش حِزام، و مادرش ثمامه یا لیلاست. آرام گاه وی در مدینه منوّره و قبرستان بقیع است.

در مورد تاریخ دقیق ولادت حضرت ام البنین اطلاعی در دست نیست و تاریخ نگارانْ سال ولادت او را ثبت نکرده اند، ولی یاد آور شده اند که تولد پسر بزرگ ایشان، حضرت ابوالفضل علیه السلام ، در سال 26 ق اتفاق افتاده است. برخی از تاریخ نگارانْ زمان ولادت ایشان را در حدود پنج سال پس از هجرت تخمین می زنند.

بعد از شهادت حضرت فاطمه زهرا علیهاالسلام ، حضرت علی بن ابی طالب علیه السلام برادرش جناب عقیل را که آشنا به علم نسب شناسی عرب بود فراخواند و از او خواست که برایش همسری از تبار دلاوران برگزیند.

عقیل، فاطمه کلابیه را برای حضرت برگزید که قبیله و خاندانش، بنی کِلاب، در شجاعت بی مانند بودند، و حضرت علی علیه السلام نیز این انتخاب را پسندید. در مورد این بانو ، عقیل ـ نسبْ شناس بزرگ عرب و برادر امیر المومنین علیه السلام ـ به حضرت گفت: «در میان عرب از پدرانش شجاع تر و قهرمان تر یافت نمی شود».

حضرت ام البنین، از امیر المومنین صاحب چهار پسر شد که به دلیل داشتن همین پسران، او را ام البنین، یعنی مادر پسران می خواندند. فرزندان ایشان به ترتیب عبارتند از: قمربنی هاشم حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام ، عبداللّه ، جعفر و عثمان که همگی در کربلا به شهادت رسیدند.

او با اینکه مقام عصمت نداشته است اما یک الگوی کامل در ادب و امام شناسی و فرزندپروی و شوهرداری است.

صلوات خاصه حضرت فاطمه سلام الله علیها

مصباح المتهجد، ج‌1، ص401(شیخ طوسی:460)

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى الصِّدِّیقَةِ فَاطِمَةَ الزَّکِیَّةِ حَبِیبَةِ حَبِیبِکَ وَ نَبِیِّکَ وَ أُمِّ أَحِبَّائِکَ وَ أَصْفِیَائِکَ الَّتِی انتَجَبتَهَا وَ فَضَّلتَهَا وَ اختَرتَهَا عَلَى نِسَاءِ العَالَمِینَ اللَّهُمَّ کُنِ الطَّالِبَ لَهَا مِمَّنْ ظَلَمَهَا وَ استَخَفَّ بِحَقِّهَا وَ کُنِ الثَّائِرَ اللَّهُمَّ بِدَمِ أَوْلَادِهَا اللَّهُمَّ وَ کَمَا جَعَلتَهَا أُمَّ أَئِمَّةِ الْهُدَى وَ حَلِیلَةَ صَاحِبِ اللِّوَاءِ وَ الکَرِیمَةَ عِندَ المَلَإِ الْأَعلَى فَصَلِّ عَلَیهَا وَ عَلَى أُمِّهَا خَدِیجَةَ الْکُبرَى صَلَاةً تُکْرِمُ بِهَا وَجهَ أَبِیهَا مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ تُقِرُّ بِهَا أَعْیُنَ ذُرِّیَّتِهَا وَ أَبْلِغْهُمْ عَنِّی فِی هَذِهِ السَّاعَةِ أَفضَلَ التَّحِیَّةِ وَ السَّلَامِ.

حلیلة: همسر. ثائر: خون خواه

به مناسبت شهادت حضرت فاطمه؛ شهید ولایت

همانطور که به مناسبت فاطمیه اول عرض شد چندین نقل در مورد تاریخ شهادت حضرت فاطمه بعد از پیامبر وجود دارد: 75 روز، 90 روز، 95 روز و 120 روز. خلاصه در ولادت و شهادت و مدت عمر شریف حضرت اندک اختلافی وجود دارد.

پیامبر عظیم الشان(ص) در 28 صفر سال 11 هجری از دنیا رحلت فرمودند(و طبق نقلی: شهید شدند) و لذا طبق قول اول(75 روز) شهادت حضرت فاطمه در 13 جمادی الاولی خواهد بود. و طبق روایتِ 90 روز در 28 جمادی الاولی و طبق نقلِ 95 روز در 3 جمادی الاخری سال 11 هجری خواهد بود.

در نقل 120 روز در إعلام الوری طبرسی عمر شریف حضرت 23 سال ذکر شده است.

پیامبر اعظم(ص) در سن 40 سالگی به پیامبری مبعوث شدند و حضرت فاطمه در  سال 5 بعثت متولد شدند و تا 8 سالگی یعنی آغاز هجرت پیامبر به مدینه و پایان 13 سال تبلیغ پیامبر، در مکه بودند و بعد از آن تا ماههای آغازین سال 11 هجری در مدینه بودند که به دست اشرار و اشقیاء و در دفاع از ولایت به شهادت رسیدند و شبانه دفن شدند، لذا عمر شریف حضرت تقریبا 18 سال است.

ترتیب ماههای قمری: محرم، صفر، ربیع الاول، ربیع الثانی، جمادی الاولی، جمادی الاخری،رجب، شعبان، رمضان، شوال، ذی القعده، ذی الحجه.

دفن مخفیانه حضرت فاطمه سلام الله علیها

الکافی (ط - الإسلامیة)؛ ج‌1، ص: 458

امام حسین علیه السلام: وقتی که فاطمه، قبض روح شد امیر المومنین ایشان را مخفیانه دفن کردند و بر سر قبرش خاک ریختند سپس رو کردند به سمت رسول خدا و فرمودند: السلام علیک یا رسول الله...

حضرت فاطمه؛ صدیقه شهیده

مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول؛ ج‌5، ص: 315

2. مُحَمَّدُ بْنُ یَحیَى عَنِ العَمرَکِیِّ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ جَعفَرٍ عَنْ أَخِیهِ أَبِی الحَسَنِ ع قَالَ: إِنَّ فَاطِمَةَ صِدِّیقَةٌ شَهِیدَةٌ‌ (الحدیث الثانی صحیح):

امام موسی کاظم علیه السلام: [حضرت] فاطمه، صِدّیقه شهیده است.

علامه مجلسی: صدیقه بر وزن فِعّیله برای مبالغه در صدق و تصدیق است؛ یعنی ایشان آورده های پیامبر را بسیار تصدیق میکرد و در تمام گفتار هایش صادق بود و اعمالش حرفهایش را تصدیق میکرد و این همان معنای عصمت است و شکی در عصمت ایشان نیست؛ چرا که به اجماع شیعه و سنی و روایات متواتر  دو طرف، جزو کسانی است که آیه تطهیر در موردشان نازل شده است.