امام محمدتقی با کنیه ابوجعفر ثانی، امام نهم شیعیان است. در دهم رجب سال ۱۹۵ق. در مدینه به دنیا آمد.
در 8 سالگی امام شد و در ۲۵ سالگی به شهادت رسید و در کاظمین در جوار قبر جدش امام موسی بن جعفر دفن شدند..
وی جوانترین امامان شیعه در هنگام امامت و شهادت بوده است.
امام جواد به دست همسرش ام فضل(دختر مامون) مسموم و شهید شد.
امیر المؤمنین علیه السلام در نامه ای خطاب به محمد بن ابی بکر والی منصوب خود بر مصر:
صَلِّ الصَّلاةَ لِوَقتِها المُؤَقَّتِ لَها، ولا تُعَجِّل وَقتَها لِفَراغٍ، ولا تُؤَخِّرها عَن وَقتِها لِاشتِغالٍ، واعلَم أنَّ کُلَّ شَیءٍ مِن عَمَلِکَ تَبَعٌ لِصَلاتِکَ: نماز را در وقت مقرّرش بخوان و به دلیل بیکار بودن آن را جلو نینداز، و به دلیل اشتغال به کارى آن را به تأخیر نیفکن و بدان که همه کارهایت تابع نماز توست(نهج البلاغة: نامه ۲۷).
من لا یحضره الفقیه، ج3، ص: 359(شیخ صدوق، متوفای381)
وَ رَوَى إِبْرَاهِیمُ الْکَرْخِیُّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِیٍّ ع:
فِی الْمَائِدَةِ اثْنَتَا عَشْرَةَ خَصْلَةً یَجِبُ عَلَى کُلِّ مُسْلِمٍ أَنْ یَعْرِفَهَا أَرْبَعٌ مِنْهَا فَرْضٌ وَ أَرْبَعٌ سُنَّةٌ وَ أَرْبَعٌ تَأْدِیبٌ فَأَمَّا الْفَرْضُ فَالْمَعْرِفَةُ وَ الرِّضَا وَ التَّسْمِیَةُ وَ الشُّکْرُ وَ أَمَّا السُّنَّةُ فَالْوُضُوءُ قَبْلَ الطَّعَامِ وَ الْجُلُوسُ عَلَى الْجَانِبِ الْأَیْسَرِ وَ الْأَکْلُ بِثَلَاثِ أَصَابِعَ وَ لَعْقُ الْأَصَابِعِ وَ أَمَّا التَّأْدِیبُ فَالْأَکْلُ مِمَّا یَلِیکَ وَ تَصْغِیرُ اللُّقْمَةِ وَ تَجْوِیدُ الْمَضْغِ وَ قِلَّةُ النَّظَرِ فِی وُجُوهِ النَّاسِ.
امام حسن مجتبی علیه السلام: در مورد سفره دوازده خصلت وجود دارد که هر مسلمانی باید آنها را بداند، چهار مورد از آنها واجب است و چهار مورد مستحب و چهار مورد از باب ادب است؛
ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص: 193؛ شیخ صدوق: متوفای 381
ثواب المرض
حَدَّثَنِی أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ إِسْحَاقَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ الرِّضَا قَالَ الْمَرَضُ لِلْمُؤْمِنِ تَطْهِیرٌ وَ رَحْمَةٌ وَ لِلْکَافِرِ تَعْذِیبٌ وَ لَعْنَةٌ وَ إِنَّ الْمَرَضَ لَا یَزَالُ بِالْمُؤْمِنِ حَتَّى لَا یَکُونَ عَلَیْهِ ذَنْبٌ.
امام رضا علیه السلام: بیماری برای مومن، پاکی [ از گناه ] و رحمت است و برای کافر، عذاب و لعنت [ = دوری از رحمت الهی] است و بیماری با مومن می ماند تا اینکه گناهی از او باقی نماند.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج4، ص: 149(کلینی، متوفای329)
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ یُوسُفَ بْنِ السُّخْتِ عَنْ حَمْدَانَ بْنِ النَّضْرِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الصَّیْقَلِ قَالَ: خَرَجَ عَلَیْنَا أَبُو الْحَسَنِ یَعْنِی الرِّضَا ع فِی یَوْمِ خَمْسَةٍ وَ عِشْرِینَ مِنْ ذِی الْقَعْدَةِ فَقَالَ صُومُوا فَإِنِّی أَصْبَحْتُ صَائِماً قُلْنَا جُعِلْنَا فِدَاکَ أَیُّ یَوْمٍ هُوَ فَقَالَ یَوْمٌ نُشِرَتْ فِیهِ الرَّحْمَةُ وَ دُحِیَتْ فِیهِ الْأَرْضُ وَ نُصِبَتْ فِیهِ الْکَعْبَةُ وَ هَبَطَ فِیهِ آدَمُ علیه السلام.
راوی: امام رضا علیه السلام در روز 25 ذی القعده بر ما وارد شدند و فرمودند: روزه بگیرید که من امروز روزه گرفته ام، به ایشان گفتیم: فدایتان شویم، امروز چه روزی است؟ فرمودند: روزی که رحمت الهی در آن گسترده شد و زمین بسط یافته و کعبه نصب شده و حضرت آدم به زمین هبوط کرده است.
تذکرة الأحباب، ص: 94(مولی احمد نراقی، متوفای1245)
روزۀ روز «دحو الارض» [مستحب است]؛ یعنى روز پهن شدن زمین از زیر خانۀ کعبه بر روى آب.
در حدیث بسیار معتبر وارد است که: «هر که این روز را روزه بدارد، مانند کسى است که شصت ماه را روزه بدارد»
و از حضرت رسول صلّى اللّه علیه و آله منقول است که: «حق تعالى رحمت خود را در این روز بر بندگان فرستاده است و روزه‌اش مثل روزۀ هفتاد سال است».
نهج البلاغة، ص: 477(سید رضی، قرن 5)
وَ مَنْ أَکْثَرَ مِنْ ذِکْرِ الْمَوْتِ رَضِیَ مِنَ الدُّنْیَا بِالْیَسِیرِ وَ مَنْ عَلِمَ أَنَّ کَلَامَهُ مِنْ عَمَلِهِ قَلَّ کَلَامُهُ إِلَّا فِیمَا یَعْنِیهِ.
هر کس زیاد به یاد مرگ باشد به اندک دنیا راضی میشود و هر کس بداند سخنش جزو عمل او است، حرف زدنش جز در موارد ضرورت و مفید کم میشود.
بی معنی= بی فائده
ملاذ الأخیار فی فهم تهذیب الأخبار، ج4، ص: 667(علامه محمد باقر مجلسی)
49- مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ حَمَّادٍ عَنِ الْحَلَبِیِّ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام عَنِ الْقِرَاءَةِ فِی یَوْمِ الْجُمُعَةِ إِذَا صَلَّیْتُ وَحْدِی أَرْبَعاً أَجْهَرُ بِالْقِرَاءَةِ فَقَالَ نَعَمْ وَ قَالَ اقْرَأْ بِسُورَةِ الْجُمُعَةِ وَ الْمُنَافِقِینَ یَوْمَ الْجُمُعَةِ(الحدیث حسن کالصحیح):
از امام صادق علیه السلام در مورد قرائت [نماز ظهر] در روز جمعه پرسیدم که اگر فرادی نماز چهار رکعتی خواندم حمد و سوره را بلند بخوانم؟ فرمودند: بله، و افزودند: در روز جمعه، سوره جمعه و منافقون را بخوان.
50- سَعْدٌ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ بْنِ أَبِی الْخَطَّابِ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ بَشِیرٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ عِمْرَانَ الْحَلَبِیِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ وَ سُئِلَ عَنِ الرَّجُلِ یُصَلِّی الْجُمُعَةَ أَرْبَعَ رَکَعَاتٍ أَ یَجْهَرُ فِیهَا بِالْقِرَاءَةِ فَقَالَ نَعَمْ وَ الْقُنُوتُ فِی الثَّانِیَةِ(الحدیث صحیح):
از امام صادق علیه السلام شنیدم که در مورد شخصی از ایشان سوال شد که روز جمعه نماز را چهار رکعتی می خواند(به جای نماز جمعه، نماز ظهر میخواند)، آیا می تواند بلند بخواند؟ فرمودند: بله و در رکعت دوم قنوت می گیرد.
وَ قَالَ الْبَاقِرُ ع الرَّجُلُ إِذَا صَلَّى الْجُمُعَةَ أَرْبَعَ رَکَعَاتٍ یَجْهَرُ فِیهَا وَ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص أَوَّلَ مَا صَلَّى فِی السَّمَاءِ صَلَاةَ الظُّهْرِ یَوْمَ الْجُمُعَةِ جَهَرَ بِهَا( بحار الأنوار، ج86، ص: 209):
امام محمد باقر علیه السلام: کسی که نماز [ظهر] جمعه را چهار رکعتی می خواند بلند بخواند، پیامبر اولین نمازی که در آسمان خواندند نماز ظهر جمعه بود که بلند خواندند.
یا بَنِی آدَمَ خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَ کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ (اعراف؛ 31)
ای فرزندان آدم! هنگام رفتن به مسجد زینت خود را بردارید(زینت کنید) و بخورید و بیاشامید و اسراف نکنید که خداوند مسرفین را دوست ندارد.
امام صادق علیه السلام:«فی العیدین و الجمعة»؛ یعنی هنگام دو عید فطر و قربان و جمعه[زینت ها را با خود بردارید].
امام کاظم علیه السلام: در مورد این سخن خداوند عز و جل فرمودند: از جمله این کارها، شانه زدن(تمشّط) هنگام هر نمازی است.
وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا نُوحاً إِلى قَوْمِهِ فَلَبِثَ فِیهِمْ أَلْفَ سَنَةٍ
إِلَّا خَمْسِینَ عاماً فَأَخَذَهُمُ الطُّوفانُ وَ هُمْ ظالِمُونَ (عنکبوت؛ 14)
ما نوح را به سوى قومش فرستادیم و او در میان آنها هزار سال بجز پنجاه سال، درنگ کرد اما سرانجام طوفان آنها را دربرگرفت در حالى که ظالم بودند.
● حضرت نوح شب و روز مشغول تبلیغ و دعوت به سوى توحید بود....اما با اینهمه در طول 950 سال جز گروه اندکى (حدود هشتاد نفر طبق نقل تواریخ) ایمان نیاوردند!(تفسیر نمونه، ج16، ص: 229)
نهج البلاغة(سید رضی، متوفای قرن5)
امیر المومنین علیه السلام: مَنْ عَظَّمَ صِغَارَ الْمَصَائِبِ ابْتَلَاهُ اللَّهُ بِکِبَارِهَا(حکمت 448)
امیر المومنین علیه السلام: هر کس مصیبت های کوچک و ناچیز را بزرگ بداند[ و جزع و فزع کند]، خداوند او را به مصیبت های بزرگ مبتلا میکند.
