معناشناسی عائل، عائله، عِیال، عیله
خلاصه: فعل عال یعول یعنی فقیر شدن؛ عَیله یعنی فقر و فاقه؛ عائل یعنی فقیر؛ عِیال: کسانی که تامین هزینه هایشان بر انسان واجب است.
عَیلة و عائل در قرآن استعمال شده است.
مجمع البحرین،ج5، ص432(فخر الدین طریحی):
قوله تعالى وَ إِنْ خِفْتُمْ عَیْلَةً [توبه:28]
العَیلة و العالة: الفاقة و الفقر. یقال عال یعیل عیلة من باب سار و عیولا: إذا افتقر. قوله وَ وَجَدَکَ عائِلًا فَأَغْنىٰ [ضحی:8] أی فقیرا فأغناک من مال خدیجة. أو بما أفاء الله علیک من الغنائم.
و عیال الرجل: ما یعوله و یَمُونُه. الواحد عیل. و الجمع عیایل. و عال الرجل عیاله عولا أی قاتهم(قوت) و أنفق علیهم. و أعال الرجل: کثرت عیاله. فهو مُعیل و المرأة مُعیلة.
و فی الدعاء" أعوذ بک من العیلة" أی الفقر و المسکنة.
الحدیث:" ما عال من اقتصد" أی ما افتقر من اقتصد فی معیشته.
مجمع البحرین؛ ج6، ص: 320
نکته: مانه یَمونُه مونا: إذا احتمل مؤنتَه: هزینه های او را متقبل شد.لذا عاله[به صورت متعدی] یعنی هزینه های او را برعهده گرفت و عال الرجلُ[به صورت لازم] یعنی فقیر شد.
مؤونه: هزینه، خرج
