در روز غدیر چه گذشت؟

رهبرانقلاب: قضیه غدیر، در سفر حجةالوداع پیامبر اکرم در غدیر خم اتفاق افتاد. از کاروان بزرگ مسلمانان که در این سفر با پیامبر حج گزارده بودند، بعضی جلو رفته بودند. پیامبر پیکهایی را فرستاد تا آنها را به عقب برگردانند و ایستاد تا آنهایی که عقب مانده‌اند، برسند. اجتماع عظیمی در آن‌جا تشکیل شد.

بعضی گفته‌اند نود هزار، بعضی گفته‌اند صدهزار و بعضی هم گفته‌اند صد و بیست هزار نفر در آن اجتماع حضور داشتند. در آن هوای گرم، مردم ساکن جزیرةالعرب - که بسیاری از آنها هم اهل بیابانها و روستاها بودند و به گرما عادت داشتند - طاقت نمی‌آوردند روی زمین داغ بایستند. لذا عباهایشان را زیر پاهایشان میگذاشتند تا طاقت بیاورند و بایستند.

در چنین شرایطی، پیامبر اکرم از جای برخاست، امیرالمؤمنین علیه‌الصلاة و السلام را از زمین بلند کرد و جلوِ چشم خلایق نگه داشت و فرمود: «من کنت مولاه فهذا علی مولاه، اللهم وال من والاه و عاد من عاداه». پیامبر در این‌جا مسأله ولایت - یعنی حاکمیت اسلامی - را به طور رسمی و صریح مطرح میکند و امیرالمؤمنین را به عنوان شخص، معین و مطرح مینماید.

بنابراین، این روز، اولاً روز ولایت است؛ ثانیاً روز ولایت امیرالمؤمنین علیه‌الصلاة و السلام است.

۱۳۷۹/۰۱/۰۶

به مناسبت ولادت امام هادی علیه السلام

«امام هادی(ع) در وادی ولایت یک کشتی به نام زیارت جامعه انداختند و می گویند که با این کشتی سیر کنید؛ ناخدایش هم خود امام هادی(ع) است. البته همه این، تشبیهی بیش نیست! لذا کسی خیال نکند زیارت جامعه کبیره را می خوانیم و خودمان می رویم! این مثل کسی است که می‌گوید «حَسْبُنَا کِتَابُ اللَّه‏»؛ ما قرآن را می خوانیم و دیگر پیغمبر می خواهیم چه کنیم؟! این شخص نمی‌داند که همه قرآن دست پیغمبر است و ایشان باید دستگیری کند والا کسی به قرآن نمی‌رسد.

جامعه کبیره دست امام هادی(ع) است و سیر در وادی ولایت با زیارت جامعه کبیره، سیر به شفاعت امام هادی(ع) است. حضرت، شفاعت اولیه‌ای که کردند این است که این باب را باز کردند. مثل اینکه استاد به شاگردش می‌گوید این ذکرها را بگویید تا ببیند چه کار می کند تا به همان اندازه دستگیری کند؛ امام هادی(ع) این زیارت را گفتند و ابواب معرفت با زیارت جامعه کبیره به روی ما باز شد؛ این خیلی گشایش است و خیلی شفاعت مهمی است و حضرت شفاعت کردند و به شفاعت ایشان سیر در وادی ولایت با زیارت جامعه کبیره ممکن شده است و این سیر به انجام هم نمی‌رسد الا با شفاعت خود امام(ع). کسی خیال کند اگر سرمان را زیر بیاندازیم، زیارت‌جامعه‌خوان می شویم، اشتباه فکر کرده است!

این زیارت شریفه، در سلام‌هایش یک نوع خضوع و خشوع و قرب است و در لعن‌هایش یک نوع تبری و جدا شدن از ولایت باطل با شفاعت امام هادی(ع) است تا به تبری و تولی کامل برسد... لذا در پایان زیارت جامعه کبیره چنین آمده است: «أَنْ تُدْخِلَنِی فِی جُمْلَةِ الْعَارِفِینَ بِهِمْ وَ بِحَقِّهِمْ وَ فِی زُمْرَةِ الْمَرْحُومِینَ بِشَفَاعَتِهِم‏». اگر کسی این سیر را کرد به اذن خدای متعال به مقام معرفت می‌رسد و رحمت خاص الهی که رحمت رحیمیه است به شفاعت امام(ع) شامل انسان می‌شود و انسان به مقامات معرفتی که در زیارت قرار داده شده می‌رسد«.

استادسیدمحمّدمهدی میرباقری، ۹۴/۲/۲

🆔@ostadmirbaqeri

بیشتر لذت ببریم

اگر باور کنیم دنیا ذاتاً محل آسایش و خوشی نیست، توقّعمان از دنیا کم می شود. آنگاه قوی ‌تر زندگی خواهیم کرد و اتفاقاً از زندگی بیشتر لذت می بریم.

علیرضا پناهیان

مهمان نوازی و ظلم به همسر!

اگر «مهمان‌نوازی» مستلزم ظلم به همسر باشد، مهمان‌نوازی نیست...

بعضی از ما خصلتی داریم و یا به خودمان می بندیم و اسمش را «مهمان ‌نوازی» می‌گذاریم و می‌گوییم: ما مرد هستیم و درِ خانه مرد باز است! همیشه یک مهمان می آید و دیگری می رود. برای ناهار و شام، مهمان دارد و مهمان شبْ‌ خواب هم به خانه‌اش دعوت می‌کند.

این فی حدذاته خوب است، ولی از طرف دیگر یک ملاحظه‌ای را نمی کنیم. بسا هست که به آن زنی که در خانه ما هست - که ما شرعاً حق نداریم به او فرمان بدهیم و او آزاد و مختار است که اگر میلش باشد، در خانه ما کار کند - فشارها و زحمت‌ هایی را تحمیل می‌کنیم و اسمش را «مهمان‌نوازی» می‌گذاریم و می‌گوییم: درِ خانه ما باز است و ما مهمان‌نواز هستیم! مهمان‌ نوازی ای که مستلزم ظلم به یک انسان باشد، مهمان‌ نوازی نیست.

استاد مطهری، انسان کامل، ص263

گرو گرفتن انسان بر اثر گناه توسط شیطان

آیت الله جوادی آملی:

ماه مبارک رمضان فوائد فراوانی دارد که از برجسته‌ترین آنها آزادی شماست. انسان وقتی یک گناهی انجام می دهد؛ چه حقّ خدا، چه حقّ مردم را ضایع کرده باشد، بدهکار است. اگر کسی ظلمی کرد به حکم خدا، یا به خلق خدا؛ بدهکار است. این اصل اوّل. اصل دوّم آن است که: بدهکار باید دِینش را اداء کند؛ و چون مدیون است و بدهکار است و دِین را اداء نکرده، باید گرو بدهد.

اصل سوّم آن است که در مسائل مالی اگر کسی بدهکار بود، خانه را گرو می‌دهد، زمین را گرو می دهد و مانند آن. ولی اگر کسی گناه کرد، خود او را گرو می گیرند! اینکه می بینید بعضی ها می گویند: من هر چه می خواهم جلوی زبانم را بگیرم، نمی توانم؛ یا هر چه می خواهم در منزل عصبانی نشوم، نمی شود؛ یا هر چه می‌خواهم جلوی چشمم را نگاه دارم، نامحرم را نگاه نکنم نمی شود؛ این بیچاره درست می گوید، چون او را گرفتند! وقتی او را گرفتند، می گویند هر چه ما گفتیم تو باید انجام بدهی. اصل سوّم این است که: انسان بدهکار را گرو می گیرند، نه مالش را! اینکه می بینید بعضی ها در منزل عصبانی اند، می گویند هر چه ما می خواهیم جلوی زبانمان را بگیریم، نمی توانیم؛ راست می گویند، امّا این را گرو گرفتند! وقتی گرو گرفتند، می گویند: هر چه ما گفتیم تو باید بگوئی! این اصل سوّم باعث بردگی ماست. این تحلیل را وجود مبارک حضرت در پایان ماه شعبان به همه ما هشدار داد. فرمود: مردم! شما نه معصومید و نه عادل؛ چون گناه دارید، یا حقُّ الله دارید، یا حقُّ النّاس دارید، بدهکارید. وقتی بدهکار شدید، خود شما را شیطان گرو می گیرد! اِنَّ اَنفُسَکُمْ مَرهُونَهٌ بِذُنُوبِکُم (حدیث)؛ چون ذَنب و گناه دارید، خود شما را گرو گرفتند؛ آزاد نیستید. بیایید ماه مبارک رمضان خودتان را آزاد کنید.

بیانات معظم له در خطبه های نماز عید سعید فطر؛ دماوند؛ روستای احمد آباد ـ 9/ 6/ 1390

صلح امام حسن مجتبی علیه السلام

رهبر انقلاب(آیت الله خامنه ای):

بنده در قضایاى تاریخ اسلام این مطلب را مکررا گفته‌ام که، چیزى که امام حسن مجتبى علیه‌السلام را شکست داد، نبودن تحلیل سیاسى در مردم بود. مردم، تحلیل سیاسى نداشتند.

چیزى که فتنه‌ خوارج را به‌وجود آورد و امیرالمومنین علیه‌السلام را آن‌طور زیر فشار قرار داد و قدرتمندترین آدم تاریخ را آن‌گونه مظلوم کرد، نبودن تحلیل سیاسى در مردم بود والا همه‌ى مردم که بی دین نبودند. تحلیل سیاسى نداشتند. یک شایعه دشمن می انداخت؛ فورا این شایعه همه جا پخش می شد و همه آن را قبول می کردند!(اسفند1372).

امام حسن مجتبى علیه‌السلام می دانست که اگر با همان عده‌ معدود اصحاب و یاران خود با معاویه بجنگد و به شهادت برسد، انحطاط اخلاقى زیادى که بر خواص جامعه‌ اسلامى حاکم بود، نخواهد گذاشت که دنبال خون او را بگیرند! تبلیغات، پول و زرنگیهاى معاویه، همه را تصرف خواهد کرد و بعد از گذشت یکى دو سال، مردم خواهند گفت "امام حسن علیه‌السلام بیهوده در مقابل معاویه قد علم کرد لذا، با همه‌ى سختیها ساخت و خود را به میدان شهادت نینداخت؛ زیرا می دانست خونش هدر خواهد شد.

گاهى شهید شدن آسان‌تر از زنده ماندن است! حقا که چنین است! این نکته را اهل معنا و حکمت و دقت، خوب درک می کنند. گاهى زنده ماندن و زیستن و تلاش کردن در یک محیط، به مراتب مشکلتر از کشته شدن و شهید شدن و به لقاى خدا پیوستن است. امام حسن علیه‌السلام این مشکل را انتخاب کرد.

وضع آن زمان چنین بوده است. خواص تسلیم بودند و حاضر نمی ‌شدند حرکتى کنند. یزید که بر سر کار آمد، جنگیدن با او امکان‌پذیر شد.

به تعبیرى دیگر: کسى که در جنگ با یزید کشته مى‌شد، خونش، به دلیل وضعیت خرابى که یزید داشت، پامال نمی شد. امام حسین علیه‌السلام به همین دلیل قیام کرد. وضع دوران یزید به گونه‌اى بود که قیام، تنها انتخاب ممکن به نظر مى‌رسید.

 این، به‌خلاف دوران امام حسن علیه‌السلام بود که دو انتخاب "شهید شدن" و "زنده ماندن" وجود داشت و زنده ماندن، ثواب و اثر و زحمتش بیش از کشته شدن بود. لذا، انتخاب سخت ‌تر را امام حسن علیه‌السلام کرد. اما در زمان امام حسین علیه‌السلام، وضع بدان گونه نبود. یک انتخاب بیشتر وجود نداشت.

 زنده ماندن معنى نداشت؛ قیام نکردن معنى نداشت و لذا بایستى قیام می کرد. حال اگر در اثر آن قیام به حکومت می رسید، رسیده بود.

 کشته هم می شد، شده بود. بایستى راه را نشان می داد و پرچم را بر سر راه می کوبید تا معلوم باشد وقتى که وضعیت چنان است، حرکت باید چنین باشد.(خرداد 1375).

به مناسبت رحلت امام خمینی(2)

همه باید وصیت نامه امام را مطالعه کنند

رهبر انقلاب: وصیتنامه امام، میثاق همیشگی امام با امّت است. همه باید این کلمات را درست بفهمیم و بر آن تدبّر کنیم، تا راه امام را اشتباه نکنیم.

کسانی که دم از امام میزنند، اما حاضر نیستند فکر امام و راه امام را بپذیرند و به آن تن بدهند، اشتباه میکنند.

۱۳۷۷/۳/۱۴

به مناسبت رحلت امام خمینی(1)

بعد از معصومین مانند امام خمینی  سراغ نداریم

رهبر انقلاب: حقیقتاً خدا میداند که آن بزرگوار [امام خمینی (ره)] در این دنیای تاریک ظلمانی، مثل یک خورشید، چند صباحی آمد درخشید و رفت، تا مردم بدانند که خورشیدی هم هست.

دیگر بعد از ائمه و معصومین، ما و دیگران هم مثل آن آدم سراغ نداریم. اگر کسی هم بگوید، به نظر من بی‌انصافی کرده است. انسانیت باید بفهمد که این گوهر در خزانه‌ی الهی وجود دارد. آن مرد، اگر میفهمید که تکلیف است، عمل میکرد.

۱۳۶۹/۱۰/۱۰

ماه رمضان و سفارش بزرگان

مرحوم آیت الله سعادت پرور از مرحوم علامه طباطبایی نقل می فرمودند: « برای ماه رمضان در کنار مراقبه عام که در تمام حالات و آنات جاری است ، مراقبه خاص داشته باشید. به این صورت که یکی از عیوب خاص خود ـ که سرمنشا بسیاری از مشکلات در سلوک آدمی است ـ را شناسایی کرده و در این ماه بر آن تمرکز کنید.»

این مراقبه خاص می تواند و باید از راههای گوناگون باشد؛ از محاسبات ویژه تا مطالعات ویژه برای آن عیب خاص.

برخی افعال و صفات نامطلوبی که می توان برایش در این ماه پرونده ای ویژه گشود و بابی خاص از رحمت و مغفرت تقاضا کرد از این قرار است:

هرزگی چشم ، هرزگی زبان ، هرزگی گوش ، هرزگی در استفاده از وقت ، پرخاشگری ، تنبلی ، پرخوابی ، دوری از قرآن ، پرخوری ، کاهلی در نماز اول وقت ، کاهلی در نوافل ، سستی در امر توسل ، حسد ، کینه ، عجب ، کبر ، طمع ، حب جاه ، حب شهرت ، غلیان شهوات ، زراندوزی ، کم حوصلگی ، افسردگی ، اضطراب ، ناسپاسی ، گله گذاری ، اهمال در امر والدین ، اهمال در امر ذوی الارحام ، اهمال در امر ایتام و محرومان ، اهمال در امر همسایگان ، اشتغال به لهو و لغو ، مسئولیت گریزی ، بی نظمی ، خلف وعده ، کم فروشی (هر شغلی به اعتبار خودش) ، گرانفروشی (هر شغلی به اعتبار خودش) ، دروغ ، غیبت ، هدم آبروی دیگران ، حیله گری ، سخن چینی ، دوری از جماعات مسلمین ، دوری از محافل معنوی ، دوری از علما و تاثیرگذاران روحانی ، دوری از قبرستان ها ، فراموشی قبر و آخرت ، وسواس های فکری و عملی ، دوری از کتب و متون نافع ، اسراف ، معاشرت با نا اهلان ، غیبت دل در عبادت ، بخل ، لقمه شبهه ناک ، عجله در قضاوت و تصمیم گیری ، اهمال در جبران عبادات فوت شده ، ریا و سمعه ، سوء ظن ، میل به گناه ، بی رغبتی به توبه ، نگاه استقلالی و غیرموحدانه به عالَم ، غفلت از محضر الهی ، ناخالصی نیت و...

پ ن 1: اگر کسی در خود توان و حوصله بیشتری می یابد ، می تواند بر عیوب بیشتری تمرکز کند؛ ولی رجحان با تمرکز همه جانبه و جدی بر یک عیب است.

پ ن 2: برای جدیت بیشتر می توان از نذر و قسم و عهد شرعی نیز بهره برد ؛ هر چند رجحان با عدم استفاده از این موارد است

ماه رمضان؛ آغاز سال معنوی

مستحضرید یک سال طبیعی هست که اول فروردین، گیاهان و درخت‌ها سرسبز می‌شوند، اول سال است؛ اما بر اساس ادعیه، بر اساس روایات، اول سال برای کسی که بحث‌های اخلاقی دارد، اهل سیر و سلوک است، اول ماه مبارک رمضان است. در دعاها، در روایات «غرّةالشّهور» هست، «غرّةالسنة» هست، «رأس‌السنة» هست دعاهایی که در اول ماه مبارک رمضان هست تعبیرات فراوانی دارد که این اول سال است، آغاز سال است و مانند آن.

برای کسی که می‌خواهد بر اساس علوم انسانی و انسانیّت خودش ارزیابی کند، اول ماه مبارک رمضان خودش را آماده می‌کند و آخر ماه شعبان هم آخر سال است.

این است که بسیاری از بزرگان این دهه آخر شعبان که می‌شود تمام تلاش و کوشش آنها این است که سود و زیانشان را مشخص کنند که من این یک سال چه کردم با چه وضعی می‌خواهم مهمان خدای سبحان بشوم، چون در ماه پربرکت رمضان که ماه ضیافت‌الرحمان است، انسان یا در آن زمین مهمان خداست به نام سرزمین وحی یا در این زمان مهمان خدا به نام ماه مبارک رمضان است.

منبع : درس اخلاق آیت الله جوادی آملی 29 / 3 / 93