سرپرست و نان آور خانه باید بر هر نفر از افراد تحت تکفلش یک صاع یا همان سه کیلو از خوراک مردم(غلات چهارگانه[= گندم، جو، کشمش و خرما] یا برنج و مانند آن) یا قیمت آن را بعد از اثبات حلول ماه شوال یا قبل از نماز عید فطر یا نهایتا تا ظهر عید برای فقرا کنار بگذارد.
طبق نظر فقها ملاک، قوت غالب نیست گرچه مستحب است و مراد از قوت غالب، قوت غالب بلد و شهر است نه قوت غالب شخص پرداخت کننده و افراد تحت سرپرستش
آیت الله العظمی سید علی خامنه ای:
میهمانی که فقط شب عید فطر به خانه انسان بیاید، تکلیف فطره اش چه می‌شود؟
جواب: فطره او بر عهده صاحب خانه نیست.
اگر میهمان فطره خودش را بدهد، آیا از عهده صاحب خانه ساقط می‌شود؟
جواب: در فرضی که نان خور محسوب شود اگر با اجازه صاحب خانه و از طرف او فطره خودش را بدهد، از عهده میزبان ساقط می‌شود.
آیا پرداخت زکات فطره بر کسی که توان مالی ندارد، واجب است؟
جواب: اگر فقیر باشد، زکات فطره بر او واجب نیست... .
زکات فطره را باید از قوت متعارف داد، یا قوت شرعی؟
جواب: اگر از گندم، جو، خرما، برنج و مانند اینها داده شود، کفایت میکند و منحصر به قوت غالب نیست.
مقدار فطره چقدر است؟
جواب: شخص باید برای خودش و کسانی که نان خور او محسوب میشوند، برای هر نفر سه کیلو از خوراک مردم (مانند گندم، جو، خرما، کشمش، برنج، ذرت و یا مانند اینها) و یا پول یکی از آنها را به مستحق بدهد.
زمان کنار گذاشتن فطره و پرداخت آن چه موقع است؟
جواب: بعد از اثبات حلول ماه شوال می‌تواند آن را کنار بگذارد اگر نماز عید فطر میخواند، بنابر احتیاط واجب باید پیش از نماز پرداخت کند یا کنار بگذارد و اگر نماز عید نمیخواند، تا ظهر روز عید فطر مهلت دارد.
آیا جایز است زکات فطره را در شهر دیگری بدهیم؟
جواب: اگر در محل و شهر خودش مستحق پیدا نشود، می‌تواند آن را به شهر دیگری ببرد
الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (المحشى - کلانتر)؛ ج2، ص57(شهید ثانی)
[الفصل الرابع- فی زکاة الفطرة]
الفصل الرابع- فی زکاة الفطرة و تطلق على الخلقة و على الإسلام، و المراد بها على الأول زکاة الأبدان مقابل المال، و على الثانی زکاة الدین و الإسلام «1» و من ثم وجبت على من أسلم قبل الهلال، و یجب على البالغ العاقل الحر المالک قوت سنته عنه و عن عیاله.
فطرت در تعبیر زکات فطره بر خلقت[آفرینش] و اسلام اطلاق می شود و مراد از آن طبق معنای نخست(خلقت) زکات بدن در مقابل زکات مال خواهد بود و طبق معنای دوم (اسلام) مراد از آن زکات دین و اسلام است و از همین رو زکات فطره بر کسی که قبل از هلال شوال مسلمان شود واجب است. این زکات بر بالغ عاقل حری که قوت یکسال خود و عائله اش را دارد واجب است.
پی نوشت: (1) أی إن فسرنا [الفطرة]
بالخلقة فالزکاة زکاة الأبدان، کما أن تلک الزکاة زکاة الأموال. و إن فسرناها
بالإسلام، فالزکاة زکاة الدین و الإسلام، أی مالیة على نفس الإسلامیة، و لذلک وجبت
على المسلم فحسب.
انجام غسل یکی از دستورات دین اسلام است که در مواردی واجب و در مواردی مستحب می باشد.[1] یکی از غسل های مستحبی، غسل جمعه می باشد که از صبح تا ظهر جمعه زمان انجام این عمل مستحب می باشد.[2] سوال این است که آیا می شود با این غسل مستحب، نماز واجب هم خواند؟ یا اینکه فقط با غسل های واجب می شود نماز واجب خواند؟
1. آیت الله خامنه ای[ و آیات عظام امام خمینی، بهجت، صافی، فاضل]:
غیر از غسل جنابت، بقیه غسلها از وضو کفایت نمى کنند.(3)
2. آیت الله سیستانی[ و آیت الله نوری، وحید خراسانی، مکارم شیرازی، تبریزی]:
می توان با غسل جمعه [و سایر غسلهای مستحب] نماز خواند.(4)
آیت الله مکارم شیرازی:
چنانچه غسل جمعه در وقت خود بجا آورده شود (اذان صبح جمعه تا ظهر) کفایت از وضو نیز می کند. همچنین اگر در روز شنبه (به قصد قضا) و یا در روز پنجشنبه (در صورتی که احتمال قابل توجهی بدهد روز جمعه موفق به غسل کردن نمی شود) بجا آورد. ولی اگر شب جمعه یا بعد از اذان ظهر تا روز شنبه، بجا آورد، کفایت از وضو نمی کند؛ هرچند غسل در این دو زمان، به نیت ما فی الذمه صحیح است(5)
آیت الله وحید خراسانی:
اگر غسل جمعه را از اذان صبح تا ظهر به جا آورد و یا از ظهر تا غروب بدون نیّت ادا و قضا آن را انجام دهد و یا در صورتی‌که در جمعه غسل نکند و از صبح شنبه تا غروب قضا نماید، مجزی از وضو می‌باشد(6)
آیت الله مکارم شیرازی: وقت غسل جمعه از اذان صبح روز جمعه است تا ظهر، اگر در این زمان انجام نشود می توان در روز شنبه (به قصد قضا) یا در روز پنجشنبه (عصر پنج شنبه یا بعد از غروب آفتاب در صورتی که احتمال قابل توجهی بدهد روز جمعه موفق به غسل کردن نمی شود) آن را بجا آورد؛ البته شب جمعه یا بعد از اذان ظهر روز جمعه تا روز شنبه نیز می توان غسل جمعه را به نیت ما فی الذمه بجا آورد.
http://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=45191&mid=256985
آیت الله سیستانی:
مسأله ۶۳۳ ـ در شرع مقدس اسلام غسلهای مستحب زیاد است، و از آن جمله است:
۱ ـ غسل جمعه: و وقت آن بعد از اذان صبح است تا غروب آفتاب، و بهتر آن است که نزدیک ظهر بجا آورده شود، و اگر تا ظهر انجام ندهد بهتر آن است که بدون نیت اداء و قضاء تا غروب بجا آورد، و اگر در روز جمعه غسل نکند مستحب است از صبح شنبه تا غروب قضای آن را بجا آورد. و کسی که میداند در روز جمعه آب پیدا نخواهد کرد می‌تواند روز پنجشنبه، یا شب جمعه غسل را رجاءً انجام دهد. و مستحب است انسان در موقع غسل جمعه بگوید: «اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ إلاّ الله وَحْدَهُ لا شرِیک لَهُ و اَنّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُه، اللهمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَاجْعَلْنِی مِنَ التَّوّابِینَ وَاجْعَلْنِی مِنَ المُتَطَهّرِینَ».
http://www.sistani.org/persian/book/50/28/
آیات عظام امام خمینی ، مقام معظم رهبری ، فاضل لنکرانی، مکارم شیرازی ، بهجت ، وحید خراسانی، خوئی ، اراکی، نوری همدانی(غالب مراجع):
از اذان صبح تا اذان ظهر است و بهتر است نزدیک اذان ظهر بجا آورده شود و اگر تا ظهر انجام نداد بهتر است که بدون نیّت اداء و قضا(به نیت ما فی الذمه) تا عصر جمعه به جا آورد.
اگر شخصی نتوانست در آن وقت غسل را أنجام دهد مستحبّ است قضای آن را روز شنبه از صبح تا غروب ، به جا آورد.
سوال: آیا شرط بندی سر مسابقه اشکالی دارد؟ در چه شرایطی شرط بندی اشکالی ندارد؟
جواب: اگر به صورتی نباشد که از بازنده چیزی بگیرند که به برنده بدهند، مانعی ندارد والّا صورت شرعی ندارد و حرام است.
سوال: پیش‌بینی نتیجه مسابقات و قرعه‌کشی بین کسانی که درست پیش بینی کرده اند و جایزه دادن به برندگان قرعه چه حکمی دارد؟
جواب: شرکت در پیش بینی برد و باخت تیم ها اشکال ندارد ـ هر چند احتیاط در ترک آن است ـ اما بنابر احتیاط واجب مالک مبلغی که با شرط بندی به او می دهند نمی شود؛ بله اگر صاحب آن مبلغ بعداً با یکی از عقود شرعی مانند هبه یا صلح آن را تملیک کند، اشکال ندارد.
مطابق با فتاوای‌حضرت‌آیت‌الله‌خامنه‌ای
1. اگر کسی نخواهد با من صحبت کند ویا ارتباط خود را با من ادامه دهد، درآنصورت آیا باز هم صله رحم واجب است یا نه؟ آیا من میتوانم او را به حالش بگذارم؟
پاسخ : شما قطع نکنید و کافی است که هرگاه دیدید سلام کنید و احوال بپرسید و اگر مریض شد عیادت کنید اگر نیاز به کمک داشت کمک کنید.
2. صله رحم با اقوام بی دین و گناهکار چه حکمی دارد؟ آیا باید آن را فراموش کرد؟ اگر هنگام حضور ما گناه انجام بدهند چه؟
پاسخ: صله رحم را نباید ترک کنید ولی معنای صله رحم دید و بازدید نیست بلکه عدم قطع رابطه است و به هر حال باید سعی در هدایت آنان داشت باشید.
3. صله رحم آیا واجب است و اگر مستلزم غیبت یا فعل حرام دیگر شود چطور ؟
پاسخ: صله ارحام واجب است و قطع رحم حرام است و آن بمعنای نیکی و احسان به ارحام است ، و لازم نیست در مجالس آنها شرکت شود . و اگر شرکت مستلزم گناه است جائز نیست .
احتراماً خواهشمندم نظر شریف خود را در رابطه با «جواز و عدم جواز سقط جنین در قبل و بعد از چهار ماهگی در صورتی که تشخیص طبی قطعی (و یا احتمالی بیش از 85%) این باشد که جنین غیر طبیعی بوده و با مشکلات متعدّد جسمی و عقلی (نظیر مونگول بودن و یا شدیدتر از آن) متولد خواهد شد و یا قبل از تولد از بین خواهد رفت» اعلام فرمایید. همچنین اگر مادر با تجویز پزشک معالج و رضایت شوهر با خوردن دارو موجبات سقط جنین را فراهم کرده باشد تکلیف در رابطه با دیه و یا کفاره چه می‌باشد؟
پاسخ:
1- اسقاط جنین جایز نیست هر چند قبل از چهار ماه باشد.
2- اسقاط جنین جایز نیست هر چند غیر طبیعی و دارای مشکلهای یاد شده باشد.
3- مادر در صورت رضایت و اختیار مانند پدر مسئول است و باید دیه پرداخت کند.
جوادی آملی 20/9/1387(سایت ایشان)
پی نوشت:
دیه به ورثه جنین می رسد و وارثی که قاتل اوست(پدر یا مادر یا هر دو) ارث نمی برد.
در استفتائی که از حضرت آیت الله فاضل لنکرانی(ره) در باره جنین و مراحل آن و دیه هر مرحله سوال شد، ایشان چنین پاسخ دادند: «ظاهر این است که جنین از وقتى که در رحم قرار می‌گیرد، به مدت 40 روز نطفه است. و دیه اسقاط آن در این مدت 20 مثقال شرعى طلاى سکه‌دار است که هر مثقال، هیجده نخود می‌باشد(دو صدم دیه؛ بیست هزارم دینار)، پس از آن 40 روز علقه؛ یعنى خون بسته شده است و دیه آن 40 مثقال(چهار صدم دیه) است، بعد از آن 40 روز مضغه؛ یعنى پاره گوشتى است، که دیه آن 60 مثقال(شش صدم دیه) است، (که مجموع چهار ماه می‌شود) پس از آن به صورت استخوان می‌شود و دیه آن 80 مثقال(هشت صدم دیه) است. بعد گوشت روییده و صورت‌بندى می‌شود، و دیه آن 100 مثقال(ده صدم دیه) است [ و بعد از دمیده شدن روح دیه کامل دارد]».
پی نوشت:
دیه شرعی: 100 شتر یا 200 گاو یا 1000 گوسفند یا 1000 دینار(1000 مثقال طلای مسکوک) است و حق انتخاب با پرداخت کننده است. امروزه معادل یکی از موارد مذکور که مناسبتر به حال پرداخت کننده است به ریال در قانون مشخص می شود.
- آنچه در استفتای بالا آمده، در قانون مجازات هم در نظر گرفته شده است.
- دیه، مطابق طبقات ارث به ورثه می رسد اما شخص قاتل از آن ارث نمی برد.
