منْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثالِها وَ مَنْ جاءَ بِالسَّیِّئَةِ فَلا یُجْزى إِلَّا مِثْلَها وَ هُمْ لا یُظْلَمُونَ(أنعام:160(
هر کس حسنه[ = کار خوب] بیاورد، ده برابرش نصیبش می شود و هر کس سیئه[ = کار زشت] بیاورد فقط مثل آن کیفر داده می شود و مورد ظلم و ستم واقع نمی شوند.
پی نوشت:
در حسنه و سیئه بودن عمل، نیت هم دخیل است.
#لطف_خدا
بحارالأنوار. ط بیروت. ج 5. ص321
إنَّ المؤمنین اذا قعدا یتحدثان قالت الحفظةُ بعضُها لبعض اعتزلوا بنا، فلعلّ لهما سراً و قد ستر اللَّه علیهما!:
هنگامی که دو مؤمن کنار هم مینشینند و بحثهای خصوصی میکنند، حافظان اعمال به یکدیگر میگویند: ما باید کنار رویم، شاید آنها رازی دارند که خداوند آن را مستور داشته".
راوی می‌گوید:" مگر خداوند عز و جل نمیفرماید: ما یَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلَّا لَدَیْهِ رَقِیبٌ عَتِیدٌ: "هیچ سخنی انسان نمیگوید مگر اینکه فرشته مراقب و آماده ثبت اعمال نزد آن حاضر است"؟
امام علیه السلام فرمود: ان کانت الحفظةُ لا تَسمعُ فانّ عالمَ السر یَسمع و یَری:
"اگر حافظان سخنان آنها را نشنوند خداوندی که از اسرار با خبر است میشنود و میبیند"!
از این روایت استفاده میشود که خداوند برای اکرام و احترام مؤمن بعضی از سخنان او را که جنبه سری دارد از آنها مکتوم میدارد، ولی خودش حافظ تمام این اسرار است.
و إِنَّ عَلَیْکُمْ لَحَافِظِینَ / کِرَامًا کَاتِبِینَ / یَعْلَمُونَ مَا تَفْعَلُونَ (انفطار:10 تا12)
و بر شما نگهبانانی هستند، گرامیانی نویسنده، می دانند آنچه انجام می دهید.
هذا کِتابُنا یَنطِقُ عَلَیکُم بِالحَقِّ ۚ إِنّا کُنّا نَستَنسِخُ ما کُنتُم تَعمَلونَ(جاثیه:29)
این کتاب ما است که بحق با شما سخن می‌گوید [و اعمال شما را بازگو میکند]؛ ما آنچه را انجام می‌دادید می‌نوشتیم!
پی نوشت:
محفوظ بودن اجر کارها نزد خدای متعال:
بدانید هر قدمی که برمیدارید، هر ذره ی کاری که انجام میدهید، هر دلسوزی ای که میکنید، هر تلاشی که میکنید، پیش خدای متعال محفوظ است؛ حالا منِ شخصی یا منِ نوعی بدانم یا ندانم، تشکر بکنم یا نکنم. آنچه که شما از حسنه و خیر و با نیتِ خوب انجام میدهید، پیش پروردگار عالم محفوظ است. قرآن میفرماید:»فَإِنَّ اللَّهَ شاکِرٌ عَلیمٌ»؛(بقره:158( {خدای متعال، هم شکرگزار است، هم آگاه است}. حالا ممکن است امثال بنده ندانیم شما مثلاً چقدر در آن وقت اضافیِ بیش از وظیفه ی کاری تان، در دفتر یا در مرکز کاری نشستید، صرف وقت کردید، اعصاب گذاشتید و مایه گذاشتید؛ طبعاً وقتی ندانستیم، تشکر هم نمیکنیم؛ اما لحظه لحظه ها از دید کرام الکاتبین و ضبط کنندگان حوادث - که «انّا کنّا نستنسخ»؛ خدای متعال همه‌‌ی کارهای ما را استنساخ میکند، یعنی دانه دانه اش و ذره ذره اش نسخه برداری میشود - مخفی و پنهان نخواهد بود(رهبر انقلاب).
۱۳۹۱/۰۶/۰۲
إذْ یَتَلَقَّى الْمُتَلَقِّیانِ عَنِ الْیَمِینِ وَ عَنِ الشِّمالِ قَعِیدٌ/ ما یَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلَّا لَدَیْهِ رَقِیبٌ عَتِیدٌ (ق؛17 و 18)
[به خاطر بیاورید] هنگامى را که دو دریافت کننده از سمت راست و چپ در حالی که ملازم و همراه [انسان] هستند [اعمالش را] می گیرند [و ثبت و ضبط مى کنند]؛ هیچ سخنى را انسان تلفظ نمى کند و بر زبان نمی آورد مگر اینکه نزد او فرشته اى مراقب و آماده [براى ثبت و ضبط اعمال ] است.
پی نوشت:
1.غالب مفسران معتقدند که "رقیب" و "عتید" همان دو فرشته اى است که در آیه قبل به عنوان "متلقیان" از آنها یاد شده است، فرشته سمت راست نامش"رقیب" و فرشته سمت چپ نامش"عتید" است، گرچه آیه مورد بحث صراحتى در این مطلب ندارد، ولى با ملاحظه مجموع آیات چنین تفسیرى بعید به نظر نمى رسد( تفسیر نمونه، ج22، ص: 250)
2. قعید از ماده قعود به معنی نشسته است.
و وُضِعَ الْکِتَابُ فَتَرَى الْمُجْرِمِینَ مُشْفِقِینَ مِمَّا فِیهِ وَ یَقُولُونَ یَا وَیْلَتَنَا مَالِ هَذَا الْکِتَابِ لَا یُغَادِرُ صَغِیرَةً وَ لَا کَبِیرَةً إِلَّا أَحْصَاهَا ۚ وَ وَجَدُوا مَا عَمِلُوا حَاضِرًا ۗ وَ لَا یَظْلِمُ رَبُّکَ أَحَدًا (کهف:49*)
و کتاب[= نامه اعمال] گذاشته می شود و مجرمین را می بینی که از محتوای آن هراسانند و می گویند: "ای وای برما! این چه کتابی است که هیچ ریز و درشتی را رها نکرده مگر اینکه آن را احصا کرده و برشمرده است" و آنچه را انجام دادند حاضر می یابند و پروردگارت به احدی ظلم نمی کند.
فمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَیْرًا یَرَهُ / وَ مَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَهُ (زلزلة:7و8)
پس هر که به اندازه ذرّه اى کار خوب انجام دهد، آن را خواهد دید و هر که هموزن ذرّه اى بدى کند، آن را خواهد دید.
پی نوشت:
در اینجا ظاهرا منظور دیدن کار خوب و بد بدون هیچ کم و کاستی است اما از جهت پاداش و کیفر مطابق سایر آیات -که حاکی از لطف خدا است- کسی که کار خوب و حسنه انجام می دهد و به محضر خدا می برد چند برابر آن را دریافت می کند و در مورد کیفر کار شر نهایتا به همان میزان مجازات می شود(انعام:160 و بقره:261).
گویا حسنه و سیئه با خیر و شر متفاوت است؛ در اولی علاوه بر حسن فعلی، حسن فاعلی مانند نیت و ملاحظه امر و نهی الهی دخیل است اما در دومی لزوما چنین نیست و از سایر انسانها با هر مرام و مسلک و نیتی می تواند انجام گیرد.
روزی پیامبر صلی الله علیه و آله به اصحاب فرمود: می‌دانید حق همسایه چیست؟ گفتند: نه! فرمود حق همسایه این است که:
۱) اگر کمک خواست به او کمک کنی (إِنِ اسْتَغَاثَکَ أَغِثْهُ)
۲) اگر قرض خواست به او قرض بدهی (وَ إِنِ اسْتَقْرَضَکَ أَقْرِضْهُ)
۳) اگر نیازمند شد به او رسیدگی کنی (وَ إِنِ افْتَقَرَ عُدْتَ إِلَیْهِ)
۴) اگر موفقیتی نصیبش شد به او تبریک بگویی (وَ إِنْ أَصَابَهُ خَیْرٌ هَنَّأْتَه)
۵) اگر مریض شد عیادتش بکنی (وَ إِنْ مَرِضَ عُدْتَهُ)
۶) اگر مصیبتی به او رسید به او تسلیت بگویی (وَ إِنْ أَصَابَتْهُ مُصِیبَةٌ عَزَّیْتَهُ)
۷) اگر از دنیا رفت به تشییع جنازه‌اش بروی (وَ إِنْ مَاتَ تَبِعْتَ جَنَازَتَه)
۸) خانه‌ات را از خانه‌اش بلندتر نسازی که مزاحم نور و هوایش بشوی مگر اینکه از او اجازه بگیری (وَ لَا تَسْتَطِیلُ عَلَیْهِ بِالْبِنَاءِ فَتَحْجُبَ عَنْهُ الرِّیحَ إِلَّا بِإِذْنِهِ)
۹) وقتی میوه‌های [رنگارنگی] خریدی به او هم هدیه بدهی (وَ إِذَا اشْتَرَیْتَ فَاکِهَةً فَأَهْدِهَا لَه)
۱۰) اگر از میوه‌های [رنگارنگی] که خریده‌ای به او نمی‌دهی [لااقل] میوه‌هایت را مخفیانه به خانه‌ات ببری [و مانور تجمل ندهی] (وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَأَدْخِلْهَا سِرّاً)
۱۱) میوه‌های رنگارنگت را فرزندانت بیرون نبرند و با [نشان دادن] آن، فرزندان همسایه را تحقیر نکنند (وَ لَا یَخْرُجْ بِهَا وُلْدُکَ یَغِیضُ بِهَا وُلْدَه)
۱۲) همسایه‌ات را با بوی غذاهایت آزار ندهی مگر آنکه بخشی از آن غذا را به او بدهی (وَ لَا تُؤْذِهِ بِرِیحِ قِدْرِکَ إِلَّا أَنْ تَغْرِفَ لَهُ مِنْهَا).
آنها که می‌توانند خرید نوروزی بکنند، مواظب همسایگانشان باشند.(ترجمه آقای ایرانی).
بحار الأنوار، ج79، ص: 94
