شهید در کلام فقها و احکام او(5)
الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، ج1، ص39(شهید ثانی:966)
و الشهید لا یُغَسَّلُ و لا یُکَفَّنُ
شهید یعنی مسلمان یا در حکم مسلمانی(1) که در معرکه جنگی که پیامبر یا امام یا نائب خاص ایشان بدان امر فرموده یا در جهادی که در زمان غَیبت واجب شده مانند زمانی که کسانی به مسلمانان حمله کنند و کیان اسلام در خطر باشد و بدون امام یا نائب ایشان ناچار به جهاد با آنها باشند، از دنیا برود که البته در قِسم اخیر اختلاف است.
شهید به این جهت شهید نامیده شده است که برای او به مغفرت و بهشت شهادت داده می شود(2). چنین شهیدی، غسل و کفن لازم ندارد بلکه بر او نماز خوانده می شود و با لباسها و خونش دفن می شود و آنچه از پوستین و چرم مانند کفش دارد، از تنش بیرون آورده می شود هرچند خونی باشند. و غیر از چنین شهیدی، غسل و کفنش واجب است هرچند در برخی اخبار بر او اسم شهید اطلاق شده باشد مانند: مبتلا به طاعون و مبتلا به بیماری بَطن(دل درد) و غرق شده و کسی که خانه بر سرش خراب شود و زن زائو(در حین زایمان) و کسی که به خاطر مال و خانواده اش توسط راهزنان و غیره کشته شود.
پی نوشت: 1. در حکم مسلمان یعنی اطفال و مجانین، 2. این یک وجه تسمیه است.
متن عربی:
و هو المسلمُ و من بحکمه المیتُ فی معرکة قتال أمر به النبیُّ ص أو الإمامُ أو نائبُهما الخاصُ و هو فی حزبهما بسببه أو قُتل فی جهاد مأمور به حالَ الغَیبة کما لو دَهم على المسلمین مَن یُخاف منه على بیضة الإسلام فاضطَروا إلى جهادهم بدون الإمام أو نائبه على خلاف فی هذا القسم سُمِّی بذلک لأنه مشهود له بالمغفرة و الجنة- لا یُغسّل و لا یُکفّن بل یُصلَّى علیه و یُدفن بثیابه و دمائه و یُنزعُ عنه الفَروُ و الجلودُ کالخُفین و إن أصابهما الدم- و من خرج عما ذکرناه یَجب تغسیلُه و تکفینُه و إن أُطلق علیه اسمُ الشهید فی بعض الأخبار کالمَطعون و المَبطون و الغریقِ و المَهدوم علیه و النُفَساء و المقتول دونَ ماله و أهله من قُطّاع الطریق و غیرِهم.
