فلسفه بعثت؛ اجرای قسط و عدالت و امتحان مردم(4)
لَقَدْ أَرسَلْنا رُسُلَنا بِالْبیِّناتِ وَ أَنزَلْنا مَعَهُمُ الْکِتابَ وَ الْمِیزانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ وَ أَنزَلنَا الحَدِیدَ فِیهِ بَأْسٌ شَدِیدٌ وَ مَنافِعُ لِلنَّاسِ وَ لِیَعلمَ اللَّهُ مَنْ یَنْصُرُهُ وَ رُسُلَهُ بِالغَیْبِ إِنَّ اللَّهَ قَوِیٌّ عَزِیزٌ (حدید:25)
ما رسولان خود را با دلائل روشن فرستادیم، و با آنها کتاب و میزان [ = ابزار و معیار] نازل کردیم، تا مردم به عدالت قیام کنند(عدالت را اجرا کنند)، و آهن را نازل کردیم که در آن قدرت بسیاری است، و منافعى براى مردم، تا خداوند بداند چه کسى او و رسولانش را یارى می کنند بی آنکه او را ببینند، خداوند قوى و شکست ناپذیر است.
تفسیر نمونه، ج23، ص373:
1. ..."بینات" (دلائل روشن) معنى گسترده اى دارد که شامل" معجزات" و" دلائل عقلى" می شود که انبیا و رسولان الهى با آن مجهز بودند.
2. امیر المومنین علیه السلام: انزالُه ذلک خلقُه ایاه:" منظور از نازل کردن آهن، خلقت آن است.
3. لغت «بأس» یعنی قدرت و به جنگ نیز «بأس» گفته میشود. امیر المومنین علیه السلام در تفسیر این آیه فرموده اند: یعنى السلاحَ و غیرَ ذلک: منظور اسلحه و غیر آن است.
4. آیه فوق ترسیم گویایى از چهره اسلام در زمینه تعلیم و تربیت، و گسترش عدل و داد، و اجراى قسط در جامه انسانى است. نخست از بینات و کتب آسمانى و میزان سخن می گوید، یعنى پایه را بر انقلاب فکرى و فرهنگى مىگذارد و اگر اینها مؤثر نیفتاد و کار به بن بست کشید، یعنى زورمندان قلدرى پیدا شدند که نه در برابر بینات سر تسلیم فرود می آورند و نه براى کتاب و میزان ارزشى قائلند، در اینجا نوبت به" حدید" که در آن" باس شدید" است می رسد، و با سلاح بر مغز این گردنکشان می کوبند تا در برابر قسط و عدل تسلیم شوند، و البته از یارى مردم با ایمان در این مسیر کمک گرفته می شود:
الف. پیامبر(ص): بُعثتُ بالسیف بین یدى الساعة، حتى یُعبَدَ اللَّهُ وحده لا شریک له و جُعل رزقى تحت ظل رُمحى: من در آستانه رستاخیز مبعوث با شمشیر شده ام تا خدای واحد بلاشریک عبادت شود، و روزى من در سایه نیزه من است.
ب. امام باقر علیه السلام: الخیر کلُّه فى السیف، و تحتَ السیف، و فى ظل السیف: تمام خوبیها در شمشیر است، و زیر شمشیر و در سایه شمشیر.
ج. امیر المومنین: ان اللَّه عز و جل فرض الجهادَ و عظَّمه، و جعله نَصره و ناصره، و اللَّه ما صَلُحت دنیا و لا دینٌ الا به: خداوند جهاد را واجب کرده و آن را بزرگ شمرده، و آن را یار و یاورش قرار داده، به خدا سوگند نه دنیا و نه دین جز با جهاد اصلاح نمی شود.
د. رسول خدا: لا یقیم الناس الا السیف، و السیوفُ مقالید الجنة و النار: مردم را جز شمشیر برپا نمی دارد، و شمشیرها کلیدهاى بهشت و دوزخند.
ترجمه المیزان، ج19، ص301:
خداى تعالى ... مى فرماید: غرض از این ارسال رسل و انزال کتب این بود که انبیا مردم را به عدالت عادت دهند، تا در مجتمعى عادل زندگى کنند، و آهن را نازل کرد تا بندگان خود را در دفاع از مجتمع صالح خود و بسط کلمه حق در زمین بیازماید، علاوه بر منافع دیگرى که آهن دارد، و مردم از آن بهره مند می شوند.
