همیشگی بودن شب قدر

الکافی (ط - الإسلامیة)؛ ج‌4، ص158(کلینی:329)

مُحَمَّدُ بْنُ یَحیَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحمَدَ عَنِ السَّیَّارِیِّ عَنْ بَعْضِ أَصحَابِنَا عَنْ دَاوُدَ بْنِ فَرقَدٍ قَالَ حَدَّثَنِی یَعْقُوبُ قَالَ: سَمِعْتُ رَجُلًا یَسأَلُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع- عَنْ لَیلَةِ القَدْرِ فَقَالَ أَخْبِرْنِی عَنْ لَیلَةِ القَدْرِ کَانَتْ أَوْ تَکُونُ فِی کُلِّ عَامٍ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع لَوْ رُفِعَتْ لَیلَةُ القَدْرِ لَرُفِعَ الْقُرْآنُ.

امام صادق علیه السلام در پاسخ به سوالی که آیا شب قدر در هر سال بوده و هست، فرمودند: اگر شب قدر برداشته شود، قرآن برداشته می شود.

روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه؛ ج‌3، ص439(محد تقی مجلسی:1070)

و قوله علیه السلام «لو رُفعت لیلة القدر لرفع القرآن» الظاهرُ أن المرادَ أنها تَلزمُ القرآنَ و هی باقیةٌ مع بقاء القرآن فإذا ارتُفع القرآن بعد شهادة صاحب الأمر علیه السلام ارتفعت لیلةُ القدر یومئذ لأن فائدتَها نزولُ الملائکة و الروحُ على المعصوم (أو) المعنى أنه لو رفعت لکان القرآن کذبا لأنه قال تعالى (تَنَزَّلُ الْمَلائِکَةُ وَ الرُّوحُ فِیها) و ظاهره الدوامُ:

1. محمد تقی مجلسی: منظور از حدیث این است که شب قدر ملازم قرآن است و تا قرآن باقی است شب قدر نیز باقی است و وقتی قرآن بعد از شهادت حضرت صاحب الامر برداشته شود شب قدر نیز برداشته می شود، چون فایده شب قدر نزول ملائکه و روح[= اعظم ملائکه] بر معصوم است یا اینکه منظور این است که اگر شب قدر [بعد از پیامبر] دوام و استمرار نداشته باشد قرآن دروغ خواهد بود، چون می گوید (تننزل الملائکه و الروح) که فعل مضارع برای استمرار و دوام است.

مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول؛ ج‌16، ص386(محمد باقر مجلسی:1110)

قوله علیه السلام:" لرفع القرآن" أی تبقى لیلة القدر إلى انقضاء التکلیف الذی علامتُه رفعُ القرآن إلى السماء، و یُحتمل أن یکون المعنى رفعَ حکم القرآن و مدلولِه أی لو ذهبت لیلة القدر بطل حکمُ القرآن حیثُ یدل على استمراره فإن قوله تعالى" تَنَزَّلُ الْمَلائِکَةُ وَ الرُّوحُ فِیها" یدل على الاستمرار التجددی.

و قیل: المراد أنه لو رفعت لیلة القدر و لم تنزل الملائکة و الروح فیها على الإمام لتبیین أحکام القرآن لتعطل القرآن و ذهب فائدته و لا یخفى بُعده.

ثم اعلم: أنه لا خلافَ بین الإمامیة فی استمرار لیلة القدر و بقائِها و إلیه ذهب أکثرُ العامة.

و ذهب شاذ منهم إلى أنها کانت مختصةً بزمن الرسول صلى الله علیه و آله و سلم و بعد وفاته رُفعت.

محمد باقر مجلسی: منظور این است که شب قدر تا پایان تکلیف که علامتش رفع و بالارفتن قرآن به آسمان است باقی است و احتمال دارد معنایش این باشد اگر شب قدر نباشد حکم قرآن باطل می شود، چون فعل مضارع(تَنَزَّلُ) بر استمرار تجددی دلالت دارد...

وانگهی امامیه و اکثر اهل سنت به استمرار و همیشگی بودن شب قدر قائل اند اما برخی از اهل سنت می گویند شب قدر مربوط به زمان پیامبر بوده است.