حکمت و خیر کثیر؛ اطاعت خدا و شناخت امام

مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول؛ ج‌2، ص: 321

عَلِیُّ بْنُ إِبرَاهِیمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ یُونُسَ عَنْ أَیُّوبَ بْنِ الْحُرِّ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مَنْ یُؤتَ الْحِکمَةَ فَقَدْ أُوتِیَ خَیْراً کَثِیراً فَقَالَ طَاعَةُ اللَّهِ وَ مَعْرِفَةُ الْإِمَامِ‌(الحدیث صحیح).

امام صادق علیه السلام: حکمت در این آیه "و به هر کس حکمت داده شود در واقع به او خیر کثیر داده شده است(بقره:269)" اطاعت خداوند و معرفت[ = شناخت] امام است.

مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول؛ ج‌1، ص: 51؛ علامه مجلسی

قوله تعالى" وَ مَنْ یُؤتَ الْحِکمَةَ فقد أُوتی خیرا کثیرا"

علامه مجلسی: لفظ حکمت یعنی محکم کاری. از امام صادق روایت شده است که مقصود از حکمت، اطاعت خدا و شناخت امام است و در روایتی دیگر اینگونه آمده است: مراد، شناخت امام و پرهیز از گناهان کبیره ای است که خداوند متعال وعده آتش نسبت به آنها داده است و در روایتی دیگر اینطور آمده است: منظور، معرفت و تفقه در دین است و هر کس فقیه بشود همو حکیم است و از پیامبر نقل شده است که : راس حکمت، ترس از خداست که در این حدیث مقصود، فهم و عقل است.

علامه مجلسی: الحکمة تحقیق العلم و إتقان العمل [ = محکم کاری] ، و روی عن الصادق علیه السلام: أنها طاعة الله و معرفة الإمام، و فی روایة أخرى عنه علیه السلام أنها معرفة الإمام و اجتناب الکبائر التی أوجب الله تعالى علیها النار، و فی روایة أخرى عنه علیه السلام: أنها المعرفة و الفقه فی الدین، فمن فقه منکم فهو حکیم، و عن النبی صلى الله علیه و آله و سلم رأس الحکمة مَخافةُ الله، و سیأتی تفسیرها فی هذا الخبر بالفهم و العقل، و کل ذلک داخل فیما ذکرنا أولا فلا تَنافیَ بینهما.

... و قال الشیخ البهائی (قدس سره) الحکمة ما یتضمن صلاح النشأتین أو صلاح النشأة الأخرى، و أما ما تَضمَّن صلاحَ الحال فی الدنیا فقط، فلیس من الحکمة فی شی‌ء" فَقَدْ أُوتِیَ خَیْراً کَثِیراً" أی یُدَّخَرُ له خیر کثیر فی الدارین.