انفاق نمایشی

انفاق نمایشی

1. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تُبْطِلُوا صَدَقَاتِکُم بِالْمَنِّ وَ الْأَذَىٰ کَالَّذِی یُنفِقُ مَالَهُ رِئَاءَ النَّاسِ وَ لَا یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ ۖ فَمَثَلُهُ کَمَثَلِ صَفْوَانٍ عَلَیْهِ تُرَابٌ فَأَصَابَهُ وَابِلٌ فَتَرَکَهُ صَلْدًا ۖ لَّا یَقْدِرُونَ عَلَىٰ شَیْءٍ مِّمَّا کَسَبُوا ۗ وَ اللَّهُ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکَافِرِینَ(بقره: 264)

ای کسانی که ایمان آورده اید! صدقاتتان را با منت گذاشتن و رنجاندن، باطل[و بی اثر] نکنید مانند کسی که مالش را برای نشان دادن به مردم انفاق می کند و به خدا و روز آخر[ = رستاخیز؛ قیامت] ایمان نمی آورد، پس مَثَل او مانند سنگ صافی است که بر روی آن مقداری خاک باشد و باران تندی به آن بخورد و غیر قابل کشت رهایش کند؛ هیچ چیزی از آنچه کسب کرده اند در اختیار ندارند(انفاقشان به دردشان نمی خورد) و خدا "قوم کافر" را هدایت نمی کند.

2. و الَّذِینَ یُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ رِئَاءَ النَّاسِ وَ لَا یُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ لَا بِالْیَوْمِ الْآخِرِ ۗ وَ مَن یَکُنِ الشَّیْطَانُ لَهُ قَرِینًا فَسَاءَ قَرِینًا (38) وَ مَاذَا عَلَیْهِمْ لَوْ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ و َأَنفَقُوا مِمَّا رَزَقَهُمُ اللَّهُ ۚ وَ کَانَ اللَّهُ بِهِمْ عَلِیمًا (39)إِنَّ اللَّهَ لَا یَظْلِمُ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ ۖ وَ إِن تَکُ حَسَنَةً یُضَاعِفْهَا وَ یُؤْتِ مِن لَّدُنْهُ أَجْرًا عَظِیمًا(نساء: 40)

و کسانی که اموالشان را برای نشان دادن خود به مردم[ و نه رضایت خدا] انفاق می کنند و به خدا و روز آخر[ = قیامت؛ رستاخیز] ایمان نمی آورند و هر که شیطان همنشینش شود، بد همنشینی است/ و چه می شد اگر به خدا و روز آخر ایمان می آوردند و از آنچه خدا روزیشان کرده انفاق می کردند و خداوند به آنها آگاه است/ خدا به اندازه ذره ای ظلم نمی کند و اگر کار خوبی باشد مضاعفش می کند و از پیش خود پاداش عظیم می دهد.

پی نوشت

مثَل انفاق کنندگان اموال(2)

و مَثَلُ الَّذینَ یُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللَّهِ وَ تَثْبیتاً مِنْ أَنْفُسِهِمْ کَمَثَلِ جَنَّةٍ بِرَبْوَةٍ أَصابَها وابِلٌ فَآتَتْ أُکُلَها ضِعْفَیْنِ فَإِنْ لَمْ یُصِبْها وابِلٌ فَطَلٌّ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصیرٌ(بقره:265)

و مثل کسانی که اموالشان را به خاطر جلب رضایت خدا و تثبیت خودشان انفاق می کنند مانند باغی است در ارتفاع که باران شدیدی به آن برسد و دو برابر میوه دهد و اگر [هم باران زیادی] به آن نرسد، باران اندکی بس باشد و خدا به آنچه انجام می دهید بیناست.

پی نوشت:

1. مرضات مصدر میمی است[بر وزن مَفعله] و "ات" جزو کلمه است و لذا این واژه مفرد است.

2. أُکُل مفرد است به معنای خوردنی؛ میوه.

3. ربْوَة و ربا از یک خانواده اند به معنای ارتفاع، بلندی؛ افزایش.

4. وابل یعنی باران شدید که با وبال(«وَبالِ» یک کار، به نتیجه شدید و سنگین و ناخوشایندِ مترتب بر آن اقدام گفته می‌شود: ذاقُوا وَبالَ أَمْرِهِم وَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ؛ تغابن:5) و وبیل (فَعَصَى‏ فِرْعَوْنُ الرَّسُولَ فَأَخَذْناهُ أَخْذاً وَبیلاً؛ مزمّل:16) ؛ زیارت اربعین:ا َللّهُمَّ فَالْعَنْهُمْ لَعْناً وَبیلاً وَعَذِّبْهُمْ عَذاباً اَلیماً)هم خانواده است و طَلّ یعنی باران اندک، نم نم باران.

5. جَنَّة یعنی باغ و بوستان پوشیده از درخت. این کلمه با واژگانی چون جنین(جمع: أجنّه؛ مخفی در رحم:... وَ إِذْ أَنْتُمْ أَجِنَّةٌ فِی بُطُونِ أُمَّهَاتِکُم[نجم:32]ْ)، جنّ(جمع: جِنّه؛ پوشیده از چشم)، جُنّه(سپر)، مجنون(پوشیده عقل) هم خانواده است.

#رضایت_خدا

#تثبیت_نفس 

مثَل انفاق کنندگان اموال(1)

مثَلُ الَّذِینَ یُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِی سَبِیلِ اللّهِ کَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِی کُلِّ سُنبُلَةٍ مِّئَةُ حَبَّةٍ وَ اللّهُ یُضَاعِفُ لِمَن یَشَاء وَ اللّهُ واسِعٌ عَلِیمٌ(بقره:261(

مثل کسانی که اموالشان را در راه خدا انفاق می کنند مانند دانه ای است که هفت خوشه برویاند که در هر خوشه صد دانه باشد و خداوند برای هرکس بخواهد مضاعف می کند و خدا، واسع و علیم است.

پی نوشت:

1. انفاق یعنی خرج کردن، هزینه کردن که به تدریج در لسان شرع و متشرعین معنای خاص خود یعنی هزینه کردن در راه خدا را پیدا کرده است و نفقه هم به معنای خرجی و هزینه است.

2. انفاق ممکن است واجب باشد مانند خمس و زکات و ممکن است مستحب باشد مثل صدقه، هبه، وقف و ... .

3. مضاعف یعنی دو برابر و نیز چند برابر

پاداش و کیفر آوردن حسنه و سیئه به محضر خدا

منْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثالِها وَ مَنْ جاءَ بِالسَّیِّئَةِ فَلا یُجْزى‌ إِلَّا مِثْلَها وَ هُمْ لا یُظْلَمُونَ(أنعام:160(

هر کس حسنه[ = کار خوب] بیاورد، ده برابرش نصیبش می شود و هر کس سیئه[ = کار زشت] بیاورد فقط مثل آن کیفر داده می شود و مورد ظلم و ستم واقع نمی شوند.

پی نوشت:

در حسنه و سیئه بودن عمل، نیت هم دخیل است.

#لطف_خدا

کرامُ الکاتبین؛ نویسندگان گرامی

و إِنَّ عَلَیْکُمْ لَحَافِظِینَ / کِرَامًا کَاتِبِینَ / یَعْلَمُونَ مَا تَفْعَلُونَ (انفطار:10 تا12)

و بر شما نگهبانانی هستند، گرامیانی نویسنده، می دانند آنچه انجام می دهید.

نسخه برداری اعمال انسان

هذا کِتابُنا یَنطِقُ عَلَیکُم بِالحَقِّ ۚ إِنّا کُنّا نَستَنسِخُ ما کُنتُم تَعمَلونَ(جاثیه:29)

این کتاب ما است که بحق با شما سخن می‌گوید [و اعمال شما را بازگو می‌کند]؛ ما آنچه را انجام می‌دادید می‌نوشتیم!

پی نوشت:

محفوظ بودن اجر کارها نزد خدای متعال:

 بدانید هر قدمی که برمیدارید، هر ذره‌‌ ی کاری که انجام میدهید، هر دلسوزی‌ ای که میکنید، هر تلاشی که میکنید، پیش خدای متعال محفوظ است؛ حالا منِ شخصی یا منِ نوعی بدانم یا ندانم، تشکر بکنم یا نکنم. آنچه که شما از حسنه و خیر و با نیتِ خوب انجام میدهید، پیش پروردگار عالم محفوظ است. قرآن میفرماید:»فَإِنَّ اللَّهَ شاکِرٌ عَلیمٌ»؛(بقره:158( {خدای متعال، هم شکرگزار است، هم آگاه است}. حالا ممکن است امثال بنده ندانیم شما مثلاً چقدر در آن وقت اضافیِ بیش از وظیفه‌‌ ی کاری ‌‌‌‌تان، در دفتر یا در مرکز کاری نشستید، صرف وقت کردید، اعصاب گذاشتید و مایه گذاشتید؛ طبعاً وقتی ندانستیم، تشکر هم نمیکنیم؛ اما لحظه ‌‌‌‌لحظه‌ ها از دید کرام ‌‌الکاتبین و ضبط کنندگان حوادث - که «انّا کنّا نستنسخ»؛ خدای متعال همه‌‌ی کارهای ما را استنساخ میکند، یعنی دانه‌ دانه اش و ذره ‌‌ذره‌ اش نسخه‌‌ برداری میشود - مخفی و پنهان نخواهد بود(رهبر انقلاب).

۱۳۹۱/۰۶/۰۲

رقیب و عتید؛ فرشتگان مراقب و آماده ثبت و ضبط عمل ها و گفتارها

إذْ یَتَلَقَّى الْمُتَلَقِّیانِ عَنِ الْیَمِینِ وَ عَنِ الشِّمالِ قَعِیدٌ/ ما یَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلَّا لَدَیْهِ رَقِیبٌ عَتِیدٌ (ق؛17 و 18)

[به خاطر بیاورید] هنگامى را که دو دریافت کننده از سمت راست و چپ در حالی که ملازم و همراه [انسان] هستند [اعمالش را] می گیرند [و ثبت و ضبط مى‏ کنند]؛ هیچ سخنى را انسان تلفظ نمى‏ کند و بر زبان نمی آورد مگر اینکه نزد او فرشته ‏اى مراقب و آماده [براى ثبت و ضبط اعمال ] است.

پی نوشت:

1.غالب مفسران معتقدند که "رقیب" و "عتید" همان دو فرشته ‏اى است که در آیه قبل به عنوان "متلقیان" از آنها یاد شده است، فرشته سمت راست نامش"رقیب" و فرشته سمت چپ نامش"عتید" است، گرچه آیه مورد بحث صراحتى در این مطلب ندارد، ولى با ملاحظه مجموع آیات چنین تفسیرى بعید به نظر نمى ‏رسد( تفسیر نمونه، ج‏22، ص: 250)

2. قعید از ماده قعود به معنی نشسته است.

ثبت و ضبط ریز و درشت اعمال انسان

و وُضِعَ الْکِتَابُ فَتَرَى الْمُجْرِمِینَ مُشْفِقِینَ مِمَّا فِیهِ وَ یَقُولُونَ یَا وَیْلَتَنَا مَالِ هَذَا الْکِتَابِ لَا یُغَادِرُ صَغِیرَةً وَ لَا کَبِیرَةً إِلَّا أَحْصَاهَا ۚ وَ وَجَدُوا مَا عَمِلُوا حَاضِرًا ۗ وَ لَا یَظْلِمُ رَبُّکَ أَحَدًا (کهف:49*)

و کتاب[= نامه اعمال] گذاشته می شود و مجرمین را می بینی که از محتوای آن هراسانند و می گویند: "ای وای برما! این چه کتابی است که هیچ ریز و درشتی را رها نکرده مگر اینکه آن را احصا کرده و برشمرده است" و آنچه را انجام دادند حاضر می یابند و پروردگارت به احدی ظلم نمی کند.

دیده شدن کار خوب و بد و گم نشدن آن

فمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَیْرًا یَرَهُ / وَ مَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَهُ (زلزلة:7و8)

پس هر که به اندازه ذرّه ‏اى کار خوب انجام دهد، آن را خواهد دید و هر که هموزن ذرّه ‏اى بدى کند، آن را خواهد دید.

پی نوشت:

در اینجا ظاهرا منظور دیدن کار خوب و بد بدون هیچ کم و کاستی است اما از جهت پاداش و کیفر مطابق سایر آیات -که حاکی از لطف خدا است- کسی که کار خوب و حسنه انجام می دهد و به محضر خدا می برد چند برابر آن را دریافت می کند و در مورد کیفر کار شر نهایتا به همان میزان مجازات می شود(انعام:160 و بقره:261).

گویا حسنه و سیئه با خیر و شر متفاوت است؛ در اولی علاوه بر حسن فعلی، حسن فاعلی مانند نیت و ملاحظه امر و نهی الهی دخیل است اما در دومی لزوما چنین نیست و از سایر انسانها با هر مرام و مسلک و نیتی می تواند انجام گیرد.

مقدار زمان فترت؛ فاصله بین حضرت عیسی و پیامبر اکرم(1)

مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول؛ ج‌25، ص285(علامه مجلسی:1110)

امام محمد باقر علیه السلام به نافع خبیث و معاند اهل بیت که پرسید  بین عیسی و محمد چند سال فاصله بوده است  جواب دادند: 500 سال. نافع در ادامه اشکال کرد که مطابق آیه: [ای پیامبر] از رسولانی که قبل از تو فرستادیم سوال کن که آیا به جز رحمان، خدایانی قراردادیم تا پرستیده شوند(زخرف:45) محمد از چه کسی پرسیده است با اینکه بین او و عیسی 500 سال فاصله بوده است؟! حضرت در جواب این آیه را تلاوت فرمود: منزه است خدایی که شبانه بنده اش را از مسجد الحرام به مسجد الاقصی برد تا از آیات بزرگ خود به او نشان دهیم(إسراء:1). از آیاتی که خداوند به محمد نشاند داد در آن شبی که او را به مسجد الاقصی برد این بود که خداوند، پیامبران و رسولان اولین و آخرین را جمع کرد سپس به جبرئیل دستور داد پس وی هر یک از فصل های اذان و اقامه را دوبار گفت  و در اذانش گفت حَیَّ عَلَى خَیْرِ الْعَمَلِ سپس محمد آمد و با آن قوم نماز خواند پس وقتی برگشت فرمود بر چه چیزی شهادت می دهید و چه کسی را می پرستید؟  گفتند: قَالُوا نَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ وَ أَنَّکَ رَسُولُ اللَّه، خدا چنین عهد و پیمانی از ما گرفته است. نافع گفت: درست گفتی ای اباجعفر.

پی نوشت:

1. قوله:" قد تداک علیه الناس" أی ازدحموا.

2. قوله علیه السلام:" أما فی قولی فخمسمائة سنة" أقول: هذا هو الذی دلت علیه أکثر أخبارنا فی قدر زمان الفترة.

- متن روایت: