زیاد گریه­ کنندگان

وسائل الشیعة؛ ج‌3، ص: 280

وَ فِی الْخِصَالِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ عَنِ الصَّفَّارِ عَنِ‌ الْعَبَّاسِ بْنِ مَعْرُوفٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سَهْلٍ الْبَحْرَانِیِّ  یَرْفَعُهُ إِلَى أَبِی عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: الْبکَّاءُونَ خَمسَةٌ آدَمُ وَ یَعْقُوبُ وَ یُوسُفُ وَ فَاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ وَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ علیه السلام.... وَ أَمَّا فَاطِمَةُ فَبَکَتْ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ ...... وَ أَمَّا عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ فَبَکَى عَلَى الْحُسَیْنِ  عِشْرِینَ سَنَةً أَوْ أَربَعِینَ سَنَةً، مَا وُضِعَ بَینَ یَدَیْهِ طَعَامٌ إِلَّا بَکَى......

 

امام صادق(ع): زیاد گریه کنندگان پنج نفرند: آدم، یعقوب، یوسف، فاطمه دختر پیامبر و علی بن الحسین..... و اما فاطمه (س) در فراق پیامبر گریستند ..... و اما علی بن الحسین(ع) بیست یا چهل سال[تردید از راوی است] بر امام حسین گریه کردند؛ هیچ غذایی جلوی ایشان نمی گذاشتند مگر اینکه گریه می کردند....

سُکر النوم؛ مستی خواب

الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‌3، ص371(محمد بن یعقوب کلینی:329)

 مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیى عَنْ أَحمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِیسَى عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ الْمُختَارِ عَنْ أَبِی أُسَامَةَ زَیْدٍ الشَّحَّامِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ لا تَقرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُکارى فَقَالَ سُکْرُ النَّوْمِ(الحدیث موثق).

روای می گوید از امام صادق علیه السلام در مورد این آیه سوال کردم "[ای کسانی که ایمان آورده اید] در حالی که مست هستید به نماز نزدیک نشوید(نساء:43)"، حضرت فرمودند: مقصود، مستی خواب است.

● منظور این است که با تکاسل و تثاقل و تناعس؛ با تنبلی و سنگینی و خواب آلودگی نماز نخوانید(مضمون حدیث زراره از امام محمد باقر علیه السلام).

● علامه طباطبایی: این تفسیر قرآن از قبیل بطن و شاید هم از قبیل ظَهر آن باشد؛ تفسیر باطنی و ظاهری(المیزان، ج4،ص361).

● سُکاری: جمع سَکرَی و سَکران.

لزوم تقیه شیعیان؛ شیعه مثل زنبور عسل است...

المحاسن، ج‌1، ص257(ابوجعفر احمد برقی:280)

عَنْهُ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا النَّهْدِیَّانِ وَ غَیْرُهُمَا عَنْ عَبَّاسِ بْنِ عَامِرٍ الْقَصَبِیِّ عَنْ جَابِرٍ الْمَکْفُوفِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِی یَعْفُورٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ قَالَ اتَّقُوا اللَّهَ عَلَى دِینِکُمْ وَ احْجُبُوا بِالتَّقِیَّةِ فَإِنَّهُ لَا إِیمَانَ لِمَنْ لَا تَقِیَّةَ لَهُ إِنَّمَا أَنْتُمْ فِی النَّاسِ کَالنَّحْلِ فِی الطَّیْرِ لَوْ أَنَّ الطَّیرَ تَعْلَمُ مَا فِی جَوْفِ النَّحْلِ مَا بَقِیَ فِیهَا شَیْ‌ءٌ إِلَّا أَکَلَتْهُ وَ لَوْ أَنَّ النَّاسَ‌ عَلِمُوا مَا فِی أَجوَافِکُمْ أَنَّکُمْ تُحِبُّونَنَا أَهْلَ البَیتَ لَأَکَلُوکُمْ بِأَلْسِنَتِهِمْ وَ لَنَحَلُوکُمْ فِی السِّرِّ وَ الْعَلَانِیَةِ رَحِمَ اللَّهُ عَبْداً مِنْکُمْ کَانَ عَلَى وَلَایَتِنَا‌.

امام صادق علیه السلام: در امر دین تقوای الهی داشته باشید و از سپر تقیه بهره ببرید؛ زیرا کسی که تقیه نمی کند ایمان ندارد؛ شما در بین مردم مانند زنبور عسل در بین پرندگانید، اگر پرندگان بدانند در درون زنبور عسل چیست چیزی از آن را باقی نمی گذارند و اگر مردم بدانند در درون شما [شیعیان] محبت ما اهل بیت است با زبان خود شما را می بلعیدند و در پنهان و آشکار به شما سب و لعن می کردند و نسبت باطل می دادند؛ خدا رحمت کند آن کس از شما را که بر ولایت ما[ثابت قدم] باشد.

آیت الله سبحانی:

 تقیه، احکام پنج گانه اى دارد: گاهى واجب، گاهى حرام، گاهى مستحب و گاهى مکروه است. حسین بن على (علیهما السلام) تقیه نکرد؛ چراکه تقیه بر ایشان حرام بود. اگر دست بیعت به یزید مى داد، دیگر از دین خبرى نبود. بیعت با یزید مساوى با نابودى دین بود؛  اما برخى از اصحابشان در مراکز دیگر تقیّه کردند. کمیل بن زیاد نیز تقیّه نکرد و وقتى به او گفتند از على (علیه السلام) تبرى بجوى! او نپذیرفت؛ چون تبرّى بر کمیل حرام بود. کمیل یک بقّال یا عطّار و فرد معمولى نبود که اگر تقیه کند به جایى صدمه نزند؛ او رئیس تمام شیعیان عراق بود و اگر از على (علیه السلام) تبرّى مى جست، تشیع متزلزل مى شد. حجر بن عُدَى نیز تقیه نکرد تا آنجا که او و پسرش را به شهادت رساندند.

هفتم صفر؛ عزا یا شادی

فتاوای برخی از مراجع عظام تقلید درباره تکلیف مؤمنین در روز هفتم صفر مبنی بر برپایی مجالس عزا یا جشن و سرور:

آیت‌الله صافی گلپایگانی: برپائی مجلس میلاد ائمه علیهم السلام بسیار خوب و مناسب است اما چون هفتم صفر بنا بر بعضی اقوال مصادف با سالروز شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام می‌باشد و از طرفی تمام ماه محرم و صفر ماه‌های حزن آل الله و کاروان داغدار و مصیبت زده حضرت سیدالشهداء علیه السلام است، سزاوار است در این دوماه مجلس روضه و عزا برپا نموده و از مجالس جشن و سرور جدا اجتناب نمود.

آیت‌الله میرزا جواد تبریزی: محرم و صفر ماه‌های حزن بر سیدالشهداء و خاندان اهل بیت علیهم السلام می‌باشد و باید به مجالس عزاداری روضه خوانی بگذرد، والله العالم.

وعده غذایی شام

الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‌6، ص288(محمد بن یعقوب کلینی،329)

1- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ یَحْیَى عَنْ جَدِّهِ الْحَسَنِ بْنِ رَاشِدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَشَاءُ الْأَنْبِیَاءِ بَعدَ العَتَمَةِ فَلَا تَدَعُوهُ فَإِنَّ تَرکَ العَشَاءِ خَرَابُ البدَنِ.

امیر المومنین علیه السلام: شام انبیاء بعد از وقت نماز عِشاء است پس آن را ترک نکنید که ترک شام موجب خرابی بدن است.

2- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ الْحَکَمِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: أَصْلُ خَرَابِ البَدَنِ تَرْکُ العَشَاءِ(الحدیث حسن).

امام صادق علیه السلام: اصل خرابی بدن [ از] ترک شام است.

3- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ جَمِیلِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: تَرْکُ العَشَاءِ مَهرَمَةٌ وَ یَنبَغِی لِلرَّجُلِ إِذَا أَسَنَّ أَلَّا یَبِیتَ إِلَّا وَ جَوْفُهُ مُمتَلِئٌ مِنَ الطَّعَامِ(الحدیث حسن).

امام صادق علیه السلام: ترک شام موجب ضعف و پیری است و شایسته است انسان وقتی سن و سالش بالا می رود شب را به سر نبرد مگر اینکه شکمش از غذا پر باشد.

دو وعده؛ صبحانه و شام

الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‌6، ص288(کلینی،329)

2- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ عَنِ النَّضْرِ بْنِ سُوَیْدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الصَّلْتِ عَنِ ابْنِ أَخِی شِهَابِ بْنِ عَبْدِ رَبِّهِ قَالَ: شَکَوْتُ إِلَى أَبِی عَبْدِ اللَّهِ مَا أَلْقَى مِنَ الْأَوْجَاعِ وَ التُّخَمِ فَقَالَ لِی تَغَدَّ وَ تَعَشَّ وَ لَا تَأْکُلْ بَیْنَهُمَا شَیْئاً فَإِنَّ فِیهِ فَسَادَ الْبَدَنِ أَ مَا سَمِعْتَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ لَهُمْ رِزْقُهُمْ فِیها بُکْرَةً وَ عَشِیًّا.

راوی: به امام صادق علیه السلام از دردها و سنگینی معده(وخامت معده و هضم نشدن غذا) گلایه کردم، ایشان فرمود: صبحانه و شام بخور و بین این دو چیزی نخور که موجب فساد و خرابی بدن است؛ آیا نشنیده ای که خداوند فرموده است "رزق بهشتیان، صبح وشام است"؟

غَداء و عَشاء: صبحانه و شام

لزوم زیارت هر ساله امام حسین علیه السلام و آثار آن

ملاذ الأخیار فی فهم تهذیب الأخبار، ج‌9، ص113‌(علامه مجلسی،1110)

الْقَاسِمِ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْحَمِیدِ‌ عَنْ سَیْفِ بْنِ عَمِیرَةَ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ حَازِمٍ قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ:

 مَنْ أَتَى عَلَیْهِ حَوْلٌ لَمْ یَأْتِ قَبْرَ الْحُسَیْنِ نَقَصَ اللَّهُ مِنْ عُمُرِهِ حَوْلًا وَ لَوْ قُلْتُ إِنَّ أَحَدَکُمْ یَمُوتُ قَبْلَ أَجَلِهِ بِثَلَاثِینَ سَنَةً لَکُنْتُ صَادِقاً وَ ذَلِکَ أَنَّکُمْ تَتْرُکُونَ زِیَارَتَهُ فَلَا تَدَعُوهَا یَمُدُّ اللَّهُ فِی أَعْمَارِکُمْ وَ یَزِیدُ فِی أَرْزَاقِکُمْ وَ إِذَا تَرَکْتُمْ زِیَارَتَهُ نَقَصَ اللَّهُ مِنْ أَعْمَارِکُمْ وَ أَرْزَاقِکُمْ فَتَنَافَسُوا فِی زِیَارَتِهِ وَ لَا تَدَعُوا ذَلِکَ فَإِنَّ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ ع شَاهِدٌ لَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ تَعَالَى وَ عِنْدَ رَسُولِهِ وَ عِنْدَ عَلِیٍّ وَ عِنْدَ فَاطِمَةَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ(الحدیث صحیح).

امام صادق علیه السلام: بر هر کس یکسال بگذرد و به کنار قبر حسین نیاید، خداوند یکسال از عمر او کم می کند و اگر بگویم برخی سی سال قبل از اجل [= موعد مقرر] می میرند راست گفته ام و این بدان جهت است که شما زیارت ایشان را ترک می کنید، بنابراین زیارتش را ترک نکنید تا خداوند عمرتان را طولانی کند و روزیتان را زیاد کند و وقتی زیارتش را ترک کنید، خداوند از عمر و روزیتان کم می کند پس در زیارت حضرت با هم مسابقه دهید و آن را رها نکنید؛ چرا که حسین بن علی در نزد خداوند متعال و رسول او و نزد علی و فاطمه صلوات الله علیهم اجمعین شاهد شماست.

امام رضا علیه السلام و ابن شبیب(2)

حرمت جنگ و ظلم در ماه محرم

بحار الأنوار، ج‌98، ص102(علامه مجلسی،1110)

3- ن، عیون أخبار الرضا علیه السلام لی، الأمالی للصدوق مَاجِیلَوَیْهِ عَنْ عَلِیٍّ عَنْ أَبِیهِ عَنِ الرَّیَّانِ بْنِ شَبِیبٍ قَالَ: ...  یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنَّ الْمُحَرَّمَ هُوَ الشَّهْرُ الَّذِی کَانَ أَهْلُ الْجَاهِلِیَّةِ فِیمَا مَضَى یُحَرِّمُونَ فِیهِ الظُّلْمَ وَ الْقِتَالَ لِحُرْمَتِهِ فَمَا عَرَفَتْ هَذِهِ الْأُمَّةُ حُرْمَةَ شَهْرِهَا وَ لَا حُرْمَةَ نَبِیِّهَا صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ وَ آلِهِ لَقَدْ قَتَلُوا فِی هَذَا الشَّهْرِ ذُرِّیَّتَهُ وَ سَبَوْا نِسَاءَهُ‌ وَ انْتَهَبُوا ثَقَلَهُ فَلَا غَفَرَ اللَّهُ لَهُمْ ذَلِکَ أَبَداً.

امام رضا علیه السلام: ای زاده شبیب! محرم ماهی است که اهل جاهلیت در گذشته، ظلم و جنگ را در آن به احترامش، حرام می دانستند و این امت حرمت ماه محرم و پیامبرشان صلوات الله علیه و آله را نشناختند؛ در این ماه فرزندان پیامبر را کشتند و زنان [خاندان] او را به اسارت بردند و خدم و حشمش را غارت و چپاول کردند ، پس خداوند این گناهان آنها را هرگز نیامرزد.

ثَقَلَ = خدم و حشم؛ خادمین و توشه و بار و بنه سفر

معطر شدن با استغفار

الأمالی، ص372(شیخ طوسی، 460)

الحسن بن محمد طوسی عَنْ أَبِیهِ عَنْ هِلَالِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْحَفَّارِ عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ عَلِیٍّ الدِّعْبِلِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ عَلِیٍّ أَخِی دِعْبِلِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا عَنْ آبَائِهِ عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ  أَنَّهُ قال:

● تَعَطَّرُوا بِالاسْتِغفَارِ لَا تَفضَحْکُمْ(لَا تَفضَحَنَّکُمْ) رَوَائِحُ الذُّنُوبِ.

● امیر المومنین علیه السلام: خود را با استغفار معطرکنید تا بوی گناه، مفتضح و رسوایتان نکند.

امام رضا علیه السلام و ابن شَبیب(1)

بحار الأنوار، ج‌98، ص102(علامه مجلسی،1110)

3- ن، عیون أخبار الرضا علیه السلام لی، الأمالی للصدوق مَاجِیلَوَیْهِ عَنْ عَلِیٍّ عَنْ أَبِیهِ عَنِ الرَّیَّانِ بْنِ شَبِیبٍ قَالَ:

... یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ کُنْتَ بَاکِیاً لِشَیْ‌ءٍ فَابْکِ لِلْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ فَإِنَّهُ ذُبِحَ کَمَا یُذبَحُ الْکبْشُ وَ قُتِلَ مَعَهُ مِنْ أَهْلِ بَیْتِهِ ثَمَانِیَةَ عَشَرَ رَجُلًا مَا لَهُمْ فِی الْأَرْضِ شَبِیهٌ وَ لَقَدْ بَکَتِ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَ الْأَرَضُونَ لِقَتْلِهِ.

ای پسر شبیب! اگر خواستی بر چیزی گریه کنی، بر حسین بن علی بن ابی طالب گریه کن که او را مانند گوسفند ذبح کردند و 18 نفر از اهل بیتش با او کشته شدند که در روی زمین شبیه آنها وجود ندارد و هفت آسمان و زمین به خاطر قتل او گریه کردند.