آبرو و جدال

نهج البلاغة، حکمت362(سید رضی، قرن5):

وَ قَالَ علیه السلام: مَنْ ضَنَّ بِعِرْضِهِ فَلیَدَعِ الْمِرَاءَ‌.

امیر المومنین علیه السلام: هر کس نسبت به آبرویش بخیل [ و حساس ] است، باید بگو مگو را رها کند.

ضَنین یعنی بخیل و کَتوم

نماز؛ چشمه زلال و پاک کننده(2)

توصیه امیر المومنین به اصحابشان:

تَعَاهَدُوا أَمْرَ الصَّلَاةِ وَ حَافِظُوا عَلَیْهَا وَ اسْتَکْثِرُوا مِنْهَا وَ تَقَرَّبُوا بِهَا فَإِنَّهَا "کانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ کِتاباً مَوْقُوتاً" أَ لَا تَسْمَعُونَ إِلَى‌ جَوَابِ أَهْلِ النَّارِ حِینَ سُئِلُوا "ما سَلَکَکُمْ فِی سَقَرَ قالُوا لَمْ نَکُ مِنَ الْمُصَلِّینَ" وَ إِنَّهَا لَتَحُتُّ الذُّنُوبَ حَتَّ الْوَرَقِ وَ تُطْلِقُهَا إِطْلَاقَ الرِّبَقِ وَ شَبَّهَهَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله علیه واله بِالْحَمَّةِ تَکُونُ عَلَى بَابِ الرَّجُلِ فَهُوَ یَغْتَسِلُ مِنْهَا فِی الْیَوْمِ وَ اللَّیْلَةِ خَمْسَ مَرَّاتٍ فَمَا عَسَى أَنْ یَبْقَى عَلَیْهِ مِنَ الدَّرَنِ ...

به امر نماز پایبند و متعهد باشید و از آن مراقبت کنید و بسیار نماز بخوانید و با آن به خدا نزدیک شوید؛ چرا که نماز بر مومنین، واجب و دارای وقت معین است، مگر به جواب اهل آتش گوش نداده اید که وقتی از آنها سوال می شود "چه چیزی شما را داخل جهنم کرد؟ می گویند: از نمازگزارها نبودیم". نماز گناهان را مانند برگ درخت می ریزد و مانند بازکردن طناب، انسان را [از قید گناه] باز و آزاد می کند و پیامبر(ص) آن را به چشمه آب گرمی تشبیه فرمودند که دم درب خانه انسان است و او شبانه روز پنج مرتبه خود را در آن بشوید و امید است که چرک و آلودگی ای در او باقی نماند...

نهج البلاغة، خطبه199(سید رضی)

پیامد رضایت به گناه دیگران

قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ: أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّمَا یَجْمَعُ النَّاسَ الرِّضَا وَ السَّخَطُ وَ إنَّمَا عَقَرَ نَاقَةَ ثَمُودَ رَجُلٌ وَاحِدٌ فَعَمَّهُمُ اللَّهُ بِالْعَذَابِ لَمَّا عَمُّوهُ بِالرِّضَا قَالَ سُبْحَانَهُ فَعَقَرُوهٰا فَأَصْبَحُوا نٰادِمِینَ فَمَا کَانَ إِلَّا أَنْ خَارَتْ أَرْضُهُمْ بِالْخَسْفَةِ خُوَارَ السِّکَّةِ الْمُحْمَاةِ فِی الْأَرْضِ الْخَوَّارَةِ ...( خطبه201 نهج البلاغه).

امیر المومنین علیه السلام: ای مردم! رضایت و غضب، افراد را[تحت یک عنوان و حزب] جمع میکنن؛ شتر قوم ثمود را یک نفر پی کرد اما خداوند به خاطر رضایت همگی به این کار، به همه وعده عذاب داد و فرمود: همگی شتر را پی کردند و بعدش پشیمان شدند و دیری نپایید که زمین زیر پایشان مانند سکه داغ در زمین نرم، نعره ای کشید و فرورفت [و بلعیدشان].

قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ:  الرَّاضِی بِفِعْلِ قَوْمٍ کَالدَّاخِلِ فِیهِ مَعَهُمْ وَ عَلَى کُلِّ دَاخِلٍ فِی بَاطِلٍ إِثْمَانِ إِثْمُ الْعَمَلِ بِهِ وَ إِثْمُ الرِّضَا بِهِ(حکمت 154 نهج الیلاغه)

امیر المومنین علیه السلام: کسی که به فعل قومی راضی شود مانند کسی است که با آنها وارد آن کار شده است و هر کسی که وارد کاری شود دچار دو گناه است: گناه عمل به آن کار و گناه رضایت به آن.

رضایت به اندک و کم حرفی

نهج البلاغة، ص: 477(سید رضی، قرن 5)

وَ مَنْ أَکْثَرَ مِنْ ذِکْرِ الْمَوْتِ رَضِیَ مِنَ الدُّنْیَا بِالْیَسِیرِ وَ مَنْ عَلِمَ أَنَّ کَلَامَهُ مِنْ عَمَلِهِ قَلَّ کَلَامُهُ إِلَّا فِیمَا یَعْنِیهِ‌.

هر کس زیاد به یاد مرگ باشد به اندک دنیا راضی میشود و هر کس بداند سخنش جزو عمل او است، حرف زدنش جز در موارد ضرورت و مفید کم میشود.

بی معنی= بی فائده

پیامد بزرگ انگاشتن مصیبت

نهج البلاغة(سید رضی، متوفای قرن5)

امیر المومنین علیه السلام: مَنْ عَظَّمَ صِغَارَ الْمَصَائِبِ ابْتَلَاهُ اللَّهُ بِکِبَارِهَا‌(حکمت 448)

امیر المومنین علیه السلام: هر کس مصیبت های کوچک و ناچیز را بزرگ بداند[ و جزع و فزع کند]، خداوند او را به مصیبت های بزرگ مبتلا میکند.

وصیت امیر المومنین؛ نامه 47 نهج البلاغه

  و من وصیة له علیه السلام للحسن و الحسین علیهما السلام لما ضربه ابنُ ملجم لعنهَ اللهُ‌

أُوصِیکُمَا بِتَقْوَى اللَّهِ وَ أَلَّا تَبْغِیَا الدُّنْیَا وَ إِنْ بَغَتْکُمَا وَ لَا تَأْسَفَا عَلَى شَیْ‌ءٍ مِنْهَا زُوِیَ عَنْکُمَا وَ قُولَا بِالْحَقِّ وَ اعْمَلَا لِلْأَجْرِ وَ کُونَا لِلظَّالِمِ خَصْماً وَ لِلْمَظْلُومِ عَوْناً.

 أُوصِیکُمَا وَ جَمِیعَ وَلَدِی وَ أَهْلِی وَ مَنْ بَلَغَهُ کِتَابِی بِتَقْوَى اللَّهِ وَ نَظْمِ أَمْرِکُمْ وَ صَلَاحِ ذَاتِ بَیْنِکُمْ فَإِنِّی سَمِعْتُ جَدَّکُمَا صلى الله علیه واله یَقُولُ صَلَاحُ ذَاتِ الْبَیْنِ أَفْضَلُ مِنْ عَامَّةِ الصَّلَاةِ وَ الصِّیَامِ.

 اللَّهَ اللَّهَ فِی الْأَیْتَامِ فَلَا تُغِبُّوا أَفْوَاهَهُمْ وَ لَا یَضِیعُوا بِحَضْرَتِکُمْ وَ اللَّهَ اللَّهَ فِی جِیرَانِکُمْ فَإِنَّهُمْ وَصِیَّةُ نَبِیِّکُمْ مَا زَالَ یُوصِی بِهِمْ حَتَّى ظَنَنَّا أَنَّهُ سَیُوَرِّثُهُمْ وَ اللَّهَ اللَّهَ فِی الْقُرْآنِ لَا یَسْبِقُکُمْ بِالْعَمَلِ بِهِ غَیْرُکُمْ وَ اللَّهَ اللَّهَ فِی الصَّلَاةِ فَإِنَّهَا عَمُودُ دِینِکُمْ وَ اللَّهَ اللَّهَ فِی بَیْتِ رَبِّکُمْ لَا تُخَلُّوهُ مَا بَقِیتُمْ فَإِنَّهُ إِنْ تُرِکَ لَمْ تُنَاظَرُوا وَ اللَّهَ اللَّهَ فِی الْجِهَادِ بِأَمْوَالِکُمْ وَ أَنْفُسِکُمْ وَ أَلْسِنَتِکُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ عَلَیْکُمْ بِالتَّوَاصُلِ وَ التَّبَاذُلِ وَ إِیَّاکُمْ وَ التَّدَابُرَ وَ التَّقَاطُعَ لَا تَتْرُکُوا الْأَمْرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیَ عَنِ الْمُنْکَرِ فَیُوَلَّى عَلَیْکُمْ أَشْرَارُکُمْ ثُمَّ تَدْعُونَ فَلَا یُسْتَجَابُ لَکُمْ ثُمَّ قَالَ...

فلسفه وجوب روزه

نهج البلاغة؛ حکمت 252

فرض الله ..... وَ الصِّیَامَ ابْتِلَاءً لِإِخْلَاصِ الْخَلْقِ؛ .... و خداوند برای آزمایش اخلاص مردم، روزه را واجب کرد.